تفاوت CFR و FOB در چیست؟ مهمترین اصطلاحات اینکوترمز را بشناسید

تفاوت CFR و FOB در پرداخت هزینه های حمل و نقل است. به عبارت دیگر، تفاوت  میان آنها در این نکته است که هزینه های مربوط به حمل و نقل کالا را خریدار پرداخت میکند یا فروشنده. این اصطلاحات اینکوترمز به نقطه انتقال مسئولیت کالا از فروشنده/فرستنده به خریدار/گیرنده اشاره دارند و تعیین میکنند هر کسی مسئولیت چه هزینه هایی را برعهده دارد. CFR و FOB هر دو از اصطلاحات قانونی در تجارت بین المللی هستند.

تمام این شرایط و اصطلاحات بخشی از مجموعه اصطلاحات تجارت جهانی هستند که توسط اتاق بازرگانی بین المللی گردآوری شده اند. این اصطلاحات با نام اینکوترمز نیز شناخته میشوند. کارشناسان ایران ترخیص در این مقاله تفاوت CFR و FOB در حمل و نقل را گردآوری و منتشر کرده اند. این مقاله کاربردی را مطالعه کنید تا از جزئیات مربوط به این دو اینکوترمز مهم آگاهی کسب کنید.

نکات کلیدی در رابطه با تفاوت CFR و FOB

ترم FOB از مهمترین اصطلاحات اینکوترمز، به این معنی است که فروشنده فقط تا زمانی که محصول در کشتی بارگیری شود مسئول است کالا ست و پس از آن، مسئولیت های مربوط به خطرات و حمل و نقل کالا به خریدار واگذار میشود.

از جمله تفاوت CFR و FOB، در CFR، فروشنده باید تمام هزینه ها را برای ارسال محصول به بندر مقصد بپردازد و پس از رسیدن محصول به بندر، مسئولیت ها به خریدار انتقال پیدا میکند. هدف از ایجاد اینکوترمز هایی مانند FOB  و CFR، تسهیل تجارت بین المللی با ارائه شرایط استاندارد است. این استاندارد سازی بدون در نظرگرفتن زبانی که خریدار و فروشنده صحبت میکنند، باعث درک آسان تر مسئولیت های طرفین قرارداد است.

تفاوت CFR و FOB در هزینه های حمل و نقل

بر اساس قرارداد تحت CFR، فروشنده مسئولیت سنگین تری برای آماده سازی و پرداخت هزینه های حمل و نقل کالا را برعهده دارد. کالاهایی که تحت اینکوترم CFR، فرستنده مسئول سازماندهی و پرداخت هزینه های حمل و نقل دریایی کالا تا بندر مقصد است که این بندر توسط گیرنده تعیین از قبل تعیین میشود.

در هنگام استفاده از اینکوترم CFR، فروشنده باید مدارک برای دریافت کالا را به صورت درست و دقیق در اختیار حاملان کالا قراردهد. این مدارک شامل فرم های گمرکی مورد نیاز برای ترخیص کالا از طریق فرآیند بازرسی گمرکی است اما به هر حال، فروشنده نیازی به دریافت بیمه دریایی برای خطرات از دست دادن یا آسیب کالا ندارد.

از دیگر تفاوت CFR و FOB، مسئولیت کالا تنها هنگامی به خریدار یا گیرنده منتقل میشود که کشتی با بندر مشخص شده برسد. پس از رسیدن کشتی به بندر، خریدار مسئول هزینه های تخلیه و حمل و نقل کالا تا مقصد نهایی است.

FOB (Free On Board) به شرایطی اطلاق میشود که فروشنده یا فرستنده مالکیت و مسئولیت کالا را فقط تا زمانی که در کشتی بارگیری شوند حفظ میکند. هنگامی که محصول در کشتی یا راه آهن است، تعهد و مسئولیت های مربوط با کالا به خریدار منتقل میشود. تأمین کننده فقط مسئول تأمین حمل و نقل کالاهای فروخته شده به نقطه اصلی تعیین شده است که مبدأ حمل و نقل نام دارد. این نقطه در اکثر مواقع یک بندر است؛ زیرا شرایط اینکوترمز برای تجارت بین المللی استفاده میشوند و در این نوع از تجارت، کالا بیشتر از طریق دریا حمل و نقل میشود.

مسئولیت تنظیم و پرداخت هزینه های حمل و نقل تا بندر مقصد و سپس هر مقصد بعدی برعهده فرستنده است؛ بنابراین، قرارگرفتن کالا در کشتی به این معناست که فروشنده یا فرستنده مسئولیت ها را به خریدار یا گیرنده انتقال میدهد. شرایط “مقصد FOB” نیز نوع دیگری از این اصطلاحات اینکوترمز است که نشان میدهد مسئولیت کالا تا رسیدن کالا به بندر تعیین شده بر عهده فروشنده است.

روش های بین المللی جهت حمل بار

روش های مختلفی برای حمل و نقل محموله های تجاری بین المللی وجود دارد که در دسته بندی های گوناگونی قرار گرفته اند. علاوه بر تفاوت CFR و FOB، روش های حمل و نقل شامل موارد زیر هستند:

گروه E ( تحویل کالا در محل تولید )

• EXW: روش حمل و نقل EXW مخفف عبارت Ex Works می باشد. در این روش حمل و نقل تحویل محموله تجاری در همان کشور مبداء و در کارخانه محل تولید کالا به خریدار تحویل داده می شود.

گروه F ( تحویل کالا بدون مسئولیت حمل برای فروشنده )

• FCA: روش حمل و نقل FCA مخفف عبارت Free Carrier می باشد. در این روش فروشنده محموله تجاری را درون وسیله نقلیه و به حامل محموله تجاری تحویل می دهد اما تمامی هزینه های بارگیری و تخلیه، حمل و نقل و بیمه بر عهده خریدار است.
• FAS: روش حمل FAS مخفف عبارت  Free Alongside Ship است. در این روش فروشنده محموله تجاری را در کنار وسیله حمل کننده محموله ی تجاری به خریدار تحویل می دهد و تمامی مسئولیت های واردات کالا از جمله حمل و نقل، بیمه، تخلیه و بارگیری و… با خریدار است.
• FOB: روش حمل و نقل FOB مخفف عبارت Free On Board می باشد. تمامی مسئولیت ها بر روش عرشه کشتی از فروشنده به خریدار می رسد.

گروه C ( تحویل کالا در مبداء با پرداخت هزینه حمل )

• CFR: یکی از روش های حمل و نقل CFR است که مخفف عبارت Cost and Freight می باشد. در این روش حمل و نقل که مخصوص حمل و نقل دریایی است، بلافاصله بعد از بارگیری محموله تجاری در کشتی تمامی مسئولیت های محموله از فروشنده به خریدار منتقل می شود. اما پرداخت هزینه حمل و نقل محموله تجاری تا کشور مقصد بر عهده فروشنده است.
• CIF: یکی از روش هاس حمل و نقل بین المللی روش CIF است که مخفف عبارت Cost, Insurance and Freight می باشد. در این روش که مخصوص حمل و نقل دریایی است، بعد از بارگیری محموله تجاری درون کشتی تمامی مسئولیت های محموله تجاری از فروشنده به خریدار منتقل می شود. در این روش هزینه و عقد قرار داد حمل و نقل و بیمه محموله تجاری با فروشنده است.
• CPT: یک از روش های حمل و نقل بین المللی CPT است که مخفف عبارت  Carriage Paid To می باشد. در این روش که بیشتر برای روش های حمل و نقل زمینی و هوایی مورد استفاده قرار می گیرد، محموله تجاری در نقطه تعیین شده ای به خریدار تحویل داده شده و تمام مسئولیت ها انتقال می یابد. در این روش فروشنده مسئول عقد قرار داد حمل و نقل و بیمه و پرداخت هزینه آن است.

گروه D ( دریافت محموله تجاری در مقصد )

• DAF: روش DAF مخفف عبارت Delivered At Frontier می باشد. در این روش محموله تجاری در مرز تعیین شده در قرار داد از فروشنده به خریدار منتقل می شود.
• DES: روش DES مخفف عبارت Delivered Ex Ship می باشد. در این روش محموله تجاری در عرشه کشتی در کشور مقصد از فروشنده به خریدار منتقل می شود.
• DEQ: روش DEQ مخفف عبارت Delivered Ex Quay می باشد. در این روش کالاهای تجاری در بندر کشور مقصد از فروشنده به خریدار منتقل می شود.
• DDU: روش DDU مخفف عبارت Delivered Duty Unpaid می باشد. در این روش فروشنده محموله تجاری را در کشور مقصد به خریدار تحویل می دهد و وظیفه ای در قبال ترخیص کالا و عوارض آن ندارد.
• DDP: روش DDP مخفف عبارت Delivered Duty Paid می باشد. در این روش فروشنده محموله تجاری را در کشور مقصد پس از انجام فرایند ترخیص کالا از گمرک و پرداخت عوارض گمرکی آن به خریدار تحویل می دهد.

ترم FOB چیست؟

قسمت مربوط به روش های حمل و نقل وتفاوت CFR و FOB، به صورت کاملا خلاصه به روش FOB اشاره کرده ایم. این روش که در گروه F قرار گرفته است از جمله روش های حمل و نقلی است که در آن فروشنده وظیفه ای در قبال پرداخت هزینه حمل و نقل محموله تجاری از کشور مبداء به کشور مقصد ندارد. در این روش فروشنده محموله تجاری را بر روش عرشه کشتی به خریدار تحویل می دهد. پی از این که خریدار محموله تجاری را بر روی عرشه کشتی در کشور مبداء تحویل بگیرد، تمامی مسئولیت های مربوط به محموله تجاری از فروشنده به خریدار منتقل می شود.

ترم FCR چیست؟

علاوه برتفاوت CFR و FOB، ترم حمل FCR که مخفف عبارت Forwarder Ceritificate OF Receipt می باشد در واقع یک گواهی نامه در زمینه حمل و نقل بین المللی است. بر اساس گواهی نامه FCR که از طرف مسئول انتقال محموله تجاری برای فرستنده یا همان فروشنده صادر می شود، فرد حمل کننده محموله تجاری یا همان فورواردر بر اساس یک اعلامیه رسمی به فروشنده کالا اعلام می کند که تا زمان رسیدن محموله تجاری به کشور مقصد و تحویل آن به خریداری که نام آن در اسناد مربوط به محموله تجاری درج شده است، مسئولیت محموله تجاری را بر عهده می گیرد.

گواهی نامه FCR یک گواهی نامه یک طرفه است و تنها مسیر آن مسیر ارسال کالا از فروشنده به خریدار است.

جمع بندی

در روند حمل و نقل محموله های تجاری از کشور مبداء به کشور مقصد قواعد گوناگونی برای هر سه روش حمل و نقل هوایی، دریایی و زمینی در نظر گرفته شده است. به مجموعه این روش های حمل و نقل قوانین اینکوترمز گفته می شود. تاجرانی که اقدام به واردات و صادرات محموله های تجاری می نمایند لازم است که قبل از عقد هر گونه قرار داد خرید و فروش کالا به صورت کامل با این روش ها و قواعد حمل و نقل اینکوترمز وتفاوت CFR و FOB آشنایی داشته باشند و از موقعیت استفاده از هر کدام از این روش ها با خبر باشند.

تاجران می توانند قبل از انجام هر نوع تجارت بین المللی با کارشناسان ما در گروه ققنوس ترخیص درباره تفاوت CFR و FOB مشورت کرده و با ذکر شرایط و نوع محموله تجاری و روند معامله خود با راهنمایی کارشناسان مجرب و حرفه ای ما یکی از روش های حمل و نقل بین المللی اینکوترمز را انتخاب کنند.