اینکوترمز CPT چیست؟ 0 تا 100 قاعده CPT در اینکوترمز

CPT یک اصطلاح تجاری بین المللی است و به این معناست که فروشنده کالا را با هزینه خود به یک شرکت حمل و نقل یا حاملی که توسط خریدار معرفی شده است تحویل میدهد. در این شرایط، فروشنده تمام خطرات و ریسک ضرر را تا زمانی که کالا تحت مراقبت طرف مقابل قرار گیرد، متحمل میشود. حامل کالا میتواند نهاد یا فردی باشد که مسئولیت حمل و نقل کالا (به صورت دریایی، راه آهن، جاده ای و…) را برعهده دارد و یا برای انجام عملیات حمل و نقل کالا استخدام شده است. هزینه ها در اینکوترمز CPT ممکن است شامل هزینه های حمل و نقل ترمینال (THC) نیز باشد.

کارشناسان ما در گروه ایران ترخیص مطالب مفیدی را درباره قاعده CPT در این مقاله کاربردی برای شما گردآوری کرده اند. در ادامه با ما همراه باشید.

اینکوترمز CPT چیست؟

قاعده CPT یکی از مجموعه اصطلاحات بین المللی و استاندارد شده است که توسط اتاق بازرگانی بین المللی تألیف و منتشر گردیده است. در یک معامله تحت اینکوترمز CPT، فروشنده باید کالا را برای صادرات ترخیص کند و سپس آن را به یک حامل که به صورت توافقی (بین خریدار و فروشنده) انتخاب شده است، تحویل دهد و از این به بعد، مسئولیت های او به پایان خواهند رسید.

خطرات و مسئولیت های مربوط به کالا به محض تحویل به حامل خریدار، از فروشنده به خریدار منتقل میشود. این نکته را نیز درنظر داشته باشید که فروشنده موظف به بیمه کالا در حین حمل و نقل نیست بلکه تها مسئول ترتیب دادن حمل و نقل بار تا مقصد معینی خواهد بود. اینکوترمز CPT معمولا با نام مقاصد استفاده میشود. به عنوان مثال، CPT شیکاگو به این معناست که فروشنده هزینه حمل و نقل کالا تا شیکاگو را برعهده میگیرد.

نکات مهم در رابطه با اینکوترمز CPT

اینکوترمز CPT یکی دیگر از اصطلاحات مهم اینکوترمز است که بر اساس آن، فروشنده تمامی مخاطرات و هزینه های مربوط به تحویل کالا به حامل خریدار در مقصد مورد توافق طرفین را برعهده میگیرد. در صورتی که قرار باشد که حمل و نقل کالا توسط بیش از یک حامل انجام شود، ریسک ها و هزینه های مربوط به کالا پس از تحویل به اولین حال، از فروشنده به خریدار منتقل میشود. همچنین، قاعده CPT هزینه های صادراتی و مالیات را نیز دربردارد و خریدار میتواند از اینکوترمز CIP به عنوان جایگزین برای CPT استفاده کند تا بر اساس آن، فروشنده کالا را در حین حمل و نقل بیمه کند.

نمونه ای از قاعده CPT

هزینه های حمل و نقل کالا شامل مواردی مانند هزینه های صادراتی و یا پرداخت مالیات های مورد نیاز در کشور مقصد میباشد؛ اما با این حال، حتی اگر چندین حامل مسئول حمل کالا برای خریدار باشند، به محض اینکه کالا به اولین حامل تحویل داده شود، هزینه ها و خطرات از فروشنده به خریدار منتقل خواهند شد. بنابراین، اگر در این مرحله کالا با خسارت مواجه شود، فروشنده مسئولیتی در قبال خسارت کالا ندارد؛ زیرا مسئولیت کالا پس از رسیدن به حامل، به خریدار منتقل شده است.

این شرایط میتواند خریدار را در معرض خطر قرار دهد؛ چرا که احتمالا فروشنده ارزان ترین نوع حمل و نقل را بدون هیچ نگرانی در قبال کالا انتخاب میکند و در صورت بروز هرگونه خسارت، خریدار مسئول خواهد بود. کارشناسان ایران ترخیص به خریداران توصیه میکنند که به منظور جبران این خطرات، از اینکوترمز CIP در قرارداد استفاده کنند که به موجب آن، فروشنده محصولات را در حین حمل و نقل بیمه کند.

فروشنده میتواند به جای مقصد نهایی خریدار، یک مکان موقت را برای تحویل کالا انتخاب کند؛ اما برای این کار، هر دو طرف قرارداد باید بر سر این موضوع به توافق برسند. در این شرایط، فروشنده فقط هزینه حمل و نقل کالا تا این مکان را میپردازد. به هر حال، این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که خریدار بتواند حمل و نقل بار تا مقصد مشخص را نرخ ارزان تری نسبت به فروشنده ترتیب دهد.

مزایا و معایب اینکوترمز CPT

مزایا و معایب قاعده CPT بستگی به این نکته دار که شما در قرارداد تحت اینکوترمز CPT خریدار هستید یا فروشنده. اینکوترمز CPT برای خریداران یک مزیت محسوب میشود؛ زیرا ریسک و خطرات در حمل و نقل را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. بالعکس، از آنجایی که حمل و نقل کالا برعهده فروشنده است و همچنین با در نظر گرفتن این نکته که مسئولیت کالا تا رسیدن به حامل خریدار برعهده فروشنده است، قاعده CPT برای فروشندگان میتوانند منجر به ضرر و زیان شود.

با این وجود، CPT میتواند برای فروشنده نیز مزیت هایی داشته باشد؛ زیرا اگر فروشنده این اینکوترمز را برای قرارداد انتخاب کند، خریدار تمایل بیشتری به خرید در دفعات بعدی نیز خواهد داشت. به عنوان مثال، یک خریدار به دنبال خرید یک محصول است؛ اما به دلیل خطرات ناشی از حمل و نقل کالا تمایلی به خرید از یک تأمین کننده در مکان دور را ندارد. بنابراین، ممکن است از انجام خرید منصرف شود و یا از یک تأمین کننده ی نزدیک تر و نه لزوما بهتر خرید کند.

در این شرایط، اگر تأمین کننده یا فروشنده مسئولیت تمام هزینه ها را تا رسیدن کالا به حامل خریدار برعهده بگیرد و ریسک را برای خریدار کاهش دهد، احتمالا خریدار نیز تمایل بیشتری به خرید خواهد داشت.

در اینکوترمز CPT فروشنده تمام امورات قانوین مربوط به کالا از جمله ترتیب دادن حمل و نقل، رسیدگی به عوارض گمرکی ، مالیات و تشریفات گمرکی کالا را انجام میدهد و خریدار نیازی به رسیدگی به این امورات را ندارد و این نکته یکی دیگر از مزیت های اینکوترم CPT برای خریداران است.

مزایا:

• کاهش ریسک حمل و نقل برای خریداران
• فروش بیشتر برای فروشنده با درنظر گرفتن خطرات کالا در حمل و نقل
• عدم رسیدگی به الزامات و امورات صادراتی و هزینه های صادراتی توسط خریدار

معایب:

• افزایش ریسک حمل و نقل برای فروشنده
• خریدار مسئول ترخیص کالا از گمرک در کشور مقصد است
• در صورت استفاده از حمل و نقل دریایی، خریدار خطرات بیشتری را پس از دریافت کالا متحمل میشود.

CPT در مقایسه با ترم CIF

اینکوترمز CIF و CPT تقریبا مشابه یکدیگر هستند اما تفاوت هایی نیز دارند. تفاوت عمده میان آنها این است CIF تنها برای قرارداد های حمل و نقل دریایی استفاده میشود. براساس CIF، فروشنده مسئول هزینه ها، بیمه و حمل و نقل کالا تا بارگیری کشتی در بندر مشخص است و پس از آن مسئولیت به خریدار انتقال داده میشود. از سوی دیگر، CPT انواع مختلف حمل و نقل مانند زمینی و هوایی و دریایی را پوشش میدهد و فروشنده تنها تا زمانی که کالا به اولین حامل برسد، در قبال کالا پاسخگو خواهد بود.

ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی به روش CPT

در واقع می‌توان گفت در اصطلاح CPT فروشنده کالا را با توجه به بسته مورد نظر خود، موظف می‌کند که انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا را به انجام برساند. هرچند فروشنده جهت ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی وظیفه ای برای پرداخت هزینه های گمرکی و انجام تشریفات نخواهد داشت.

لازم است بدانید که در این روش CPT طرفین قرارداد به خوبی می دانند که جهت تحویل کالا بایستی نقطه را در نظر بگیرند و این محل معین شده در مقصد را که فروشنده وظیفه دارد به انعقاد توافقنامه در آورد را به روشن ترین روش ممکن در قرارداد درج نماید‌. خوب است بدانید که در صورتی که از چند حمل کننده کالا جهت حمل و نقل کالا به مقصد استفاده گردد و طرفین قرارداد روی نقطه تحویل مشخصی، توافق نداشته باشند، نقطه معین شده به انتخاب فروشنده کالا خواهد بود و خریدار روی آن نظارتی نخواهد داشت.

همچنین انتقال ریسک هنگامی انجام خواهد شد که کالا به اولین حمل کننده کالا تحویل داده گردد. همچنین لازم است بدانید که اگر دو طرف قرارداد جهت انجام واردات و صادرات کالا به روش CPT در محل دیگری توافق داشته باشند. بایستی این موضوع در توافقنامه درج گردد. با توجه به این مورد که هزینه ها ومحل تعیین شده در مقصد بر عهده فروشندگان خواهد بود طرفین بایستی به روشن ترین ممکن این محل را مشخص نمایند.

وظایف خریدار و فروشنده در CPT

جهت انجام اینکوترمز CPTفروشنده و خریدار هر کدام وظایفی مربوط به خود را دارند که در ادامه به مهمترین وظایف هر کدام از این افراد می‌پردازیم.

وظایف خریدار کالا در در قانون CPT عبارتند از:

• انجام امورات مربوط به بیمه کالا
• ترخیص کالا از کلیه گمرکات مقصد
• پرداخت عوارض و انجام تشریفات گمرکی در کشور مقصد
• همچنین از مهم‌ترین وظایف فروشنده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• اظهار کالا از گمرکات مبدا
• حمل و نقل کالا تا بندر مورد نظر در مبدا تخلیه و بارگیری بار در بندر مورد نظر در مبدا بارگیری کالا بر روی کشتی ها یا سایر وسایل حمل و نقل
• حمل و نقل کالا تا بندر کشور مقصد
• تخلیه کالا در بندر مقصد یا مقصد تعیین شده از سوی خریدار کالا
• حمل و نقل کالا تا نقطه مشخص شده در مقصد

محل دقیق تحویل کالا در اینکوترمز CPT

در روش CPT همواره به طرفین قرارداد اکیداً توصیه می‌گردد که محلی یا نقطه دقیق مکانی جهت تحویل کالا را تا حد امکان به صورت کاملاً دقیق و روشن در توافقنامه فروش درج نمایند‌ در واقع می‌توان گفت تعیین نقطه دقیق مکانی، برای مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بیش از یک شخص حمل کننده کالا وجود دارد و هر کدام از آنها بخشی از فرآیند حمل و نقل را از نقطه تحویل کالا تا محل مقصد بر عهده دارند؛ از این رو تعیین محل از اهمیت بالایی برخوردار است.

در شرایطی که دو طرف قرارداد در مورد نقطه دقیق مکانی جهت تحویل کالا توافق نکرده باشند، پیش فرض بر این خواهد بود که ریسک و تحویل کالا به اولین متصدی حمل و نقل در محل انتخاب شده توسط فروشنده کالا بدون اینکه خریدار هیچ کنترلی روی آن داشته باشد از سوی فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد.

همچنین در صورتی که طرفین قرارداد بخواهند مرحله بعدی یا حتی مرحله قبلی را به انجام برسانند بایستی این موضوع را در قرارداد فروش خود مشخص نمایند و عواقب آن را مورد بررسی قرار دهند.

کلام پایانی

اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) شرایط و قوانین مختلفی را برای حمل و نقل مشخص می کند که در آنها، میزان مسئولیت خریدار یا فروشنده متفاوت است. اینکوترمc CPT  اکثر مسئولیت و هزینه را بر عهده فروشنده می گذارد؛ زیرا فروشنده باید تمام هزینه ها و خطرات را تا زمانی که کالا توسط اولین حامل دریافت شود، بپذیرد.