نرخ ارز مؤثر چیست؟

مقدمه

نرخ ارز یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در اقتصاد یک کشور است که تأثیر بسیار زیادی بر روند تجارت، صادرات، واردات، سرمایه گذاری و نرخ تورم دارد. نرخ ارز مؤثر به عنوان نرخ ارزی تعریف می‌شود که در معاملات بین المللی و تجارت خارجی به کار می‌رود و تأثیر بسیار زیادی بر روند صادرات و واردات کشور دارد.

در این مقاله از سوی شرکت ققنوس ترخیص قصد داریم تا به بررسی نرخ ارز  مؤثر و تأثیر آن بر اقتصاد کشورها می‌پردازیم. در ادامه ابتدا به تعریف و اهمیت نرخ ارز می‌پردازیم و سپس به بررسی عوامل مؤثر بر این نرخ و روش‌های تعیین آن می‌پردازیم. از این رو به شما پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

نرخ ارز  مؤثر چیست؟

نرخ ارز مؤثر (Effective Exchange Rate) یک مفهوم اقتصادی است که نشان‌دهنده ارزش واقعی یک واحد پولی نسبت به سایر واحدهای پولی است. این نرخ ارز  مؤثر بر اساس یک سبد از ارزهای خارجی و نرخ ارزهای مختلف تعیین می‌شود و نمایانگر ارزش واقعی یک کشور نسبت به سایر کشورها است.

تأثیرات نرخ ارز بسیار گسترده است و می‌تواند تأثیرات مهمی بر روند تجارت، صادرات، واردات، سرمایه گذاری و نرخ تورم داشته باشد. این نرخ می‌تواند تأثیرات مختلفی بر اقتصاد یک کشور داشته باشد، از جمله تأثیر بر صنایع تولیدی، قیمت‌ها، درآمد ملی و سطح اشتغال.

برای تعیین نرخ ارز ، عوامل مختلفی نظیر نرخ ارز رسمی، نرخ ارز آزاد، تورم، نرخ بهای کالاها و خدمات، نرخ بهای کالاهای صادراتی و وارداتی و… در نظر گرفته می‌شود. تعیین این نرخ به منظور برآوردن ارزش واقعی یک واحد پولی و تأثیر آن بر تجارت خارجی و صادرات و واردات است.

بنابراین، نرخ ارز مؤثر یک فاکتور بسیار حائز اهمیت در اقتصاد یک کشور است که تأثیرات گسترده‌ای بر روند تجارت و صادرات-واردات دارد. به همین دلیل، مدیران و سیاست‌گذاران اقتصادی باید با دقت به این نرخ توجه کنند و سیاست‌های مناسب برای مدیریت آن را انتخاب کنند.

اثر تورم بر روی نرخ ارز چگونه است؟

در واقع می‌توان گفت تورم به نرخی اطلاق می‌گردد که قیمت کالاها و خدمات را در طول زمان افزایش می‌دهد. در نتیجه اگر کشوری تورم بالایی را تجربه نماید، ارزش پول آن ممکن است نسبت به دیگر ارزها کاهش یابد. همچنین مصرف کنندگان ممکن است ترجیح دهند ارزهایی را که ارزش پایدارتری دارند را حفظ نمایند. از این رو تورم می‌تواند تأثیرات مهمی بر روی نرخ ارز  مؤثر داشته باشد.

زیرا تورم باعث کاهش ارزش واقعی پول ملی می‌شود و این موضوع می‌تواند به کاهش نرخ ارز مؤثر منجر شود. به عبارت دیگر، افزایش تورم می‌تواند باعث کاهش توان خرید واحد پولی ملی نسبت به سایر واحدهای پولی شود که در نتیجه، نرخ ارز مؤثر کشور نسبت به دیگر کشورها کاهش یابد.

بنابراین، افزایش تورم می‌تواند منجر به کاهش قدرت خرید کشور در بازار جهانی شود و این موضوع می‌تواند تأثیرات منفی بر تجارت خارجی، صادرات و واردات داشته باشد؛ بنابراین، سیاست‌گذاران اقتصادی باید با دقت به مدیریت تورم و اثرات آن بر نرخ ارز مؤثر توجه کنند تا بتوانند اقدامات مناسب را برای حفظ استحکام ارزش واقعی پول ملی و تأثیرات مثبت آن بر تجارت خارجی انجام دهند.

نرخ ارز واقعی چه می‌گوید؟

در واقع می‌توان گفت نرخ ارز مؤثر واقعی کشور معیار مهمی جهت ارزیابی قابلیت‌های تجاری آن کشور در نظر گرفته می‌شود. در واقع می‌توان گفت نرخ ارز واقعی جهت اندازه‌گیری ارزش تعادلی پول یک کشور جهت شناسایی کلیه عوامل زمینه جریان تجاری کشور، تحلیل و تجزیه تاثیری که دیگر عوامل مانند تغییرات فناوری و رقابت بر تجارت می‌گذارد مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین نرخ ارز واقعی نشان دهنده ارزش واقعی یک واحد پولی در مقایسه با سایر واحدهای پولی است. این نرخ ارز براساس نرخ ارز رسمی و نرخ تورم در هر کشور محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، نرخ ارز واقعی نشان دهنده توان خرید واحد پولی در بازار جهانی است و نشان می‌دهد که چقدر این واحد پولی در مقایسه با دیگر واحدهای پولی ارزش دارد.

با افزایش تورم، نرخ ارز واقعی کشور کاهش می‌یابد زیرا توان خرید واحد پولی در بازار جهانی کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند تأثیرات منفی بر تجارت خارجی، صادرات و واردات داشته باشد؛ بنابراین، نرخ ارز واقعی نشان دهنده ارزش اقتصادی یک کشور در بازار جهانی است و تأثیرات تورم بر آن می‌تواند اثرات مهمی بر روی تجارت خارجی و رشد اقتصادی داشته باشد.

مثالی از نرخ ارز واقعی

فرض نمایید که ایالات متحده تنها با سه کشور یا منطقه رابطه تجاری و خارجی برقرار می‌کند. منطقه بریتانیا، استرالیا و یورو. در نتیجه این بدان معناست که دلار آمریکا با یورو، پوند انگلیس و دلار استرالیا رابطه تجاری دارد. در این مثال فرضی ایالات متحده ۷۰ درصد از تجارت خود را با منطقه یورو، ۲۰ درصد تجارت خود را با بریتانیا و ۱۰ درصد از تجارت خود را با استرالیا انجام می‌دهد.

در این مورد سبد ارزها نیز همان درصد را حفظ می‌کند. یورو ۷۰ درصد، پوند انگلیس ۲۰ درصد و دلار استرالیا ۱۰ درصد. یورو نسبت به دلار استرالیا تاثیر بیشتری بر سبد ارز خواهد داشت.

اگر یکی از ارزهای مبادله‌ای به طور قابل توجهی حرکت کند؛ اما میانگین وزنی سبد تغییری نکند، این موضوع می‌تواند به این معنی باشد که دیگر ارزها در جهت مخالف حرکت کرده و حرکت ارز ابتدایی را جبران می‌کنند. همچنین می‌توان گفت ایالات متحده رابطه تجاری قابل توجهی با اروپا نیز دارد.

از این رو مبادله یورو به دلار آمریکا وزن بیشتری را شامل خواهد شد و یک حرکت بزرگ در نرخ مبادله بیش از زمانی که ارز دیگری با وزن کمتر در برابر دلار ضعیف یا قوی گردد، در نرخ ارز  مؤثر واقعی تاثیرگذار خواهد بود.

نحوه محاسبه نرخ ارز واقعی

برای محاسبه نرخ ارز واقعی، ابتدا نرخ ارز رسمی را با تأثیرات تورم محاسبه می‌کنیم. سپس این نرخ را برای هر کشور به نرخ تورم آن کشور تقسیم می‌کنیم. این کار باعث می‌شود که تأثیرات تورم در هر کشور بر روی نرخ ارز محاسبه شود و نرخ ارز واقعی به دست آید. این روش به ما اجازه می‌دهد تا با توجه به تأثیرات تورم، نرخ ارز واقعی را برای هر کشور به دست آوریم و بازار جهانی را بهتر درک کنیم.

تفاوت بین NEER و REER در چیست؟

علاوه بر نرخ ارز مؤثر بایستی از تفاوت آن با نرخ ارز حقیقی که با یکدیگر متفاوت هستند، اطلاع داشته باشید. از این رو تفاوت میان نرخ ارز  مؤثر و نرخ ارز حقیقی با دانستن ویژگی‌های حیاتی آنها کاملاً واضح است. همچنین علاوه بر این افراد می‌توانند با آگاهی از تفاوت‌های اساسی از سردرگمی‌های موجود جلوگیری به عمل آورند. از این رو در ادامه به ویژگی‌های متمایز NEER و REER می‌پردازیم.

همچنین می‌توان گفت تفاوت اصلی بین نرخ ارز مؤثر و نرخ ارز واقعی در این است که نرخ ارز مؤثر تأثیرات تورم را در نظر نمی‌گیرد و فقط بر اساس نرخ ارز رسمی محاسبه می‌شود. از طرف دیگر، نرخ ارز واقعی همچنین تأثیرات تورم را نیز در محاسبه خود لحاظ می‌کند و به عنوان یک اندازه‌گیری دقیق‌تر از ارزش واقعی یک واحد پولی در بازار جهانی عمل می‌کند.

بنابراین، نرخ ارز واقعی به ما اطلاعات دقیق‌تری در مورد توان خرید واحد پولی در بازار جهانی ارائه می‌دهد و به ما کمک می‌کند تا تأثیرات تورم را در نظر بگیریم. این امر می‌تواند به کشورها کمک کند تا تصمیمات بهتری در زمینه تجارت خارجی و سیاست‌های اقتصادی خود بگیرند.

سوالات متداول

جمع بندی

در این مقاله از سوی شرکت ققنوس ترخیص به نحوه محاسبه نرخ ارز مؤثر و موارد وابسته به آن پرداختیم. همانطور که می‌دانید نرخ ارز  مؤثر به عنوان یکی از شاخص‌های قدرت رقابت بین‌المللی یک کشور از نظر بازار ارز در نظر گرفته می‌شود که در این مقاله به طور کامل به آن پرداخته شد.

همچنین شما عزیزان می‌توانید جهت تامین و تخصیص ارزهای متفاوت از کارشناسان ما در شرکت ققنوس ترخیص کمک بگیرید و از خدمات شرکت ققنوس ترخیص که شامل ثبت سفارش کالا، تخصیص ارزهای مختلف، ترانزیت و ترانشیب و مواردی از این قبیل است، بهره ببرید.