سند ترخیصیه Delivery order چیست و چگونه می‌توان آن را واگذار کرد؟

هر روزه هزاران کالا از مرزهای کشور عبور می‌کنند تا به دست مصرف‌کنندگان برسند. اما چه سندی به این کالاها اجازه می‌دهد تا این سفر طولانی را به پایان برسانند و به مقصد نهایی خود برسند؟ پاسخ این سؤال، سندی است به نام “ترخیصیه”. ترخیصیه، همانند یک گذرنامه، برای کالاها نقشه‌ای است که مسیر آن‌ها را از مبدأ تا مقصد مشخص می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از تمامی موانع گمرکی عبور کنند.

در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق‌تر این سند مهم و نقش آن در تجارت بین‌الملل بپردازیم. از انواع مختلف ترخیصیه تا مراحل دریافت آن و اطلاعاتی که در آن درج می‌شود، همه‌وهمه مواردی هستند که در این مقاله ازسوی کارشناسان گروه تجاری ققنوس ترخیص به آن‌ها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا دنیای پیچیده ترخیص کالا را ساده‌تر کنیم.

سند ترخیصیه (Delivery order) چیست؟

سند ترخیصیه یا Delivery Order، سندی است که از طرف شرکت حمل‌ونقل کالا صادر می‌شود و به صاحب کالا اجازه می‌دهد تا کالای خود را از گمرک ترخیص کند. این سند در واقع یک نوع مفاصاحساب بین شرکت حمل‌ونقل و صاحب کالا است و به این معناست که شرکت حمل‌ونقل با تحویل این سند، تأیید می‌کند که کرایه حمل کالا پرداخت شده و مانعی برای تحویل کالا به صاحب آن وجود ندارد.

توجه کنید که سند ترخیصیه با سند ترخیص بسیار متفاوت است و سند ترخیص سندی است که پس از انجام تمام تشریفات گمرکی و پرداخت عوارض و حقوق گمرکی صادر می‌شود و به صاحب کالا اجازه می‌دهد تا کالای خود را از انبار گمرک تحویل بگیرد.

در بخش بعدی به انواع سند ترخیصیه خواهیم پرداخت.

انواع مختلف سند ترخیصیه بر اساس نوع کالا

سند ترخیصیه به‌عنوان مجوزی برای ترخیص کالا از گمرک، بسته به نوع کالای موردنظر، شکل‌های مختلفی به خود می‌گیرد. هر نوع کالا، باتوجه‌به ویژگی‌ها، مقررات و الزامات خاصی که دارد، ممکن است به سند ترخیصیه متفاوتی نیاز داشته باشد. در ادامه به برخی از انواع سند ترخیصیه بر اساس نوع کالا اشاره می‌کنیم:

•  کالاهای مصرفی: برای کالاهایی که به مصرف روزانه می‌رسند و اغلب از طریق فروشگاه‌ها به دست مصرف‌کننده می‌رسند، مانند مواد غذایی، پوشاک و لوازم‌خانگی، معمولاً از ترخیصیه‌های ساده‌تری استفاده می‌شود. 
• کالاهای صنعتی: کالاهای صنعتی مانند ماشین‌آلات، تجهیزات و مواد اولیه صنعتی به دلیل ارزش بالاتر و پیچیدگی‌های بیشتر، اغلب به ترخیصیه‌های تخصصی‌تری نیاز دارند.
•  کالاهای خطرناک: کالاهای خطرناک مانند مواد شیمیایی، مواد منفجره و مواد رادیواکتیو به دلیل خطراتی که برای سلامتی انسان و محیط‌زیست دارند، به ترخیصیه‌های ویژه‌ای نیاز دارند که در آن تمام جوانب ایمنی رعایت شده باشد. 
• کالاهای کشاورزی: محصولات کشاورزی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات نیز به دلیل ویژگی‌های خاص خود و قوانین قرنطینه‌ای، به ترخیصیه‌های مخصوصی نیاز دارند.

اکنون که سند ترخیصیه را شناختیم، در قسمت بعدی به‌صورت کامل مراحل دریافت سند ترخیصیه را بررسی خواهیم کرد.

مراحل دریافت سند ترخیصیه (Delivery order)

ترخیصیه یا دستور تحویل سندی است که توسط شرکت حمل‌ونقل صادر می‌شود و به صاحب کالا اجازه می‌دهد تا کالای خود را از گمرک ترخیص کند. برای دریافت این سند، مراحل زیر را باید طی کنید: 

1. انعقاد قرارداد حمل و نقل: ابتدا باید با یک شرکت حمل و نقل معتبر قراردادی منعقد کنید تا کالای شما را از مبدا به مقصد مورد نظر حمل کند. در این قرارداد، جزئیات کالا، مبدا و مقصد، نوع حمل و نقل، هزینه‌ها و سایر شرایط حمل و نقل مشخص می‌شود.

 2. صدور بارنامه: پس از بارگیری کالا، شرکت حمل و نقل یک بارنامه (Bill of Lading) صادر می‌کند. بارنامه سندی است که مالکیت کالا و شرایط حمل و نقل را مشخص می‌کند.

 3. پرداخت هزینه‌های حمل: برای دریافت ترخیصیه، باید تمام هزینه‌های مربوط به حمل و نقل کالا از جمله کرایه حمل، هزینه‌های بیمه و سایر هزینه‌های جانبی را پرداخت کنید. 

4. تکمیل مدارک لازم: بسته به نوع کالا و مقررات گمرکی، ممکن است به مدارک دیگری علاوه بر بارنامه نیاز داشته باشید. این مدارک ممکن است شامل گواهی مبدا، فاکتور تجاری، لیست بسته‌بندی و سایر مدارک مرتبط باشد.

 5. درخواست ترخیصیه: پس از پرداخت هزینه‌ها و تکمیل مدارک، می‌توانید با مراجعه به شرکت حمل و نقل یا نماینده آن، درخواست صدور ترخیصیه را ارائه دهید.

 6. صدور ترخیصیه: شرکت حمل و نقل پس از بررسی مدارک و اطمینان از پرداخت هزینه‌ها، ترخیصیه را صادر می‌کند.

 7. تحویل ترخیصیه: ترخیصیه می‌تواند به صورت حضوری یا الکترونیکی به شما تحویل داده شود.

پس از این که مراحل گفته شده را طی کردیم، به نظر شما چه اطلاعاتی در سندی که به دست آوردیم وجود دارد؟ در بخش بعدی به‌طور مفصل به پاسخ این سؤال پرداخته‌ایم.

چه اطلاعاتی در سند ترخیصیه وجود دارد؟

اطلاعات موجود در ترخیصیه به‌عنوان یک سند رسمی، برای تطبیق کالاهای تحویلی با اطلاعات اعلام شده در هنگام ترخیص بسیار مهم است. همچنین این اطلاعات برای پیگیری و حل مشکلات احتمالی در فرایند ترخیص کالا مورداستفاده قرار می‌گیرد. این اطلاعات مهم به‌صورت زیر می‌باشند:

•  اطلاعات گیرنده
•  نام کشتی
•  شماره بارنامه و تاریخ صدور
•  بندر بارگیری
•  بندر تخلیه
•  اطلاعات کالا
•  نام شرکت کشتیرانی یا مؤسسه حمل‌ونقل
•  مشخصات وسیله حمل
•  شماره فهرست کل بار
•  قبض انبار الکترونیکی
•  مشخصات گیرنده

پس از آن که سند ترخیصیه را دریافت کردیم، چگونه باید آن را استعلام بگیریم؟

نحوه استعلام ثبت سند ترخیصیه 

استعلام ثبت سند ترخیصیه به شما کمک می‌کند تا از وضعیت کالا و مراحل ترخیص آن آگاه شوید. روش‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد که بسته به کشور، نوع کالا و سیستم گمرکی مورداستفاده، متفاوت است. 

روش‌های رایج استعلام ثبت سند ترخیصیه به‌صورت زیر می‌باشند:

مراجعه حضوری به گمرک: ساده‌ترین روش، مراجعه حضوری به گمرک مقصد کالا و ارائه اطلاعات مربوط به بارنامه یا شماره ثبت گمرکی است. کارمندان گمرک پس از بررسی اطلاعات شما، وضعیت کالا را به شما اطلاع می‌دهند. 

تماس با شرکت حمل‌ونقل: با تماس با شرکت حمل‌ونقلی که مسئول حمل کالای شما بوده است، می‌توانید از آخرین وضعیت کالا و مراحل ترخیص آن مطلع شوید. آن‌ها معمولاً به سیستم‌های ردیابی دسترسی دارند و می‌توانند اطلاعات دقیق‌تری در اختیار شما قرار دهند.

 استفاده از سامانه‌های الکترونیکی گمرک: بسیاری از کشورها سامانه‌های الکترونیکی گمرکی را برای تسهیل امور گمرکی ایجاد کرده‌اند. با استفاده از این سامانه‌ها، می‌توانید با واردکردن اطلاعات مربوط به بارنامه یا شماره ثبت گمرکی، وضعیت کالا را به‌صورت آنلاین پیگیری کنید. این سامانه‌ها معمولاً اطلاعاتی مانند تاریخ ورود کالا به گمرک، مراحل انجام شده، هزینه‌های پرداخت شده و تاریخ احتمالی ترخیص را نمایش می‌دهند. 

تماس با ترخیص‌کار: می‌توانید از خدمات تیم متخصص ققنوس ترخیص استفاده کنید و از آخرین وضعیت کالا و مراحل ترخیص آن مطلع شوید.تیم حرفه‌ای ققنوس ترخیص به دلیل آشنایی با رویه‌های گمرکی، می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری در اختیار شما قرار دهد.

واگذاری ترخیصیه به چه معناست؟

واگذاری ترخیصیه به معنای انتقال حق و مسئولیت ترخیص کالا از شخصی به شخص دیگری است. به عبارت ساده‌تر، زمانی که صاحب کالایی تمایل نداشته باشد به‌صورت شخصی مراحل ترخیص کالا از گمرک را انجام دهد، می‌تواند این حق را به شخص دیگری واگذار کند. این شخص می‌تواند یک ترخیص‌کار حرفه‌ای، نماینده قانونی یا هر شخص دیگری باشد که صاحب کالا به او اعتماد دارد.

در بخش بعدی به طور کامل به انواع روش‌های واگذاری سند ترخیصیه خواهیم پرداخت.

روش‌های واگذاری سند ترخیصیه

واگذاری سند ترخیصیه به روش‌های مختلفی قابل‌انجام است که هر یک از آن‌ها بسته به شرایط و توافقات طرفین می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد. در زیر به طور خلاصه به برخی از این روش‌ها اشاره شده است:

•  واگذاری از طریق سامانه‌های الکترونیکی گمرک 
• واگذاری از طریق وکالت‌نامه
•  واگذاری از طریق توافقنامه
•  واگذاری از طریق شرکت‌های حمل‌ونقل
•  واگذاری از طریق ترخیص‌کاران

در ادامه مقاله به نحوه واگذاری سند ترخیصیه اشاره خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.

نحوه واگذاری سند ترخیصیه (Delivery order) 

واگذاری ترخیصیه کالا به معنای انتقال مالکیت یک محموله وارداتی از صاحب اصلی به شخص یا شرکتی دیگر است. به عبارت ساده‌تر، وقتی کالایی وارد کشور می‌شود، صاحب اولیه آن می‌تواند حق و اختیار ترخیص و دریافت کالا را به فرد یا شرکتی دیگر منتقل کند. این انتقال، معمولاً به دلایل تجاری یا شخصی صورت می‌گیرد. 

• اگر در هنگام انجام مراحل اظهار کالا به گمرک، امتیاز کالا‌های وارد شده به فرد حقیقی یا حقوقی دیگری واگذار شود، سند ترخیصیه یا همان Delivery Order نیز باید به نام فرد حقیقی یا حقوقی جدید تنظیم شود. 
• درصورتی‌که در مرحله حمل‌ونقل کالا، شرکت حمل‌ونقل قصد داشته باشد کالا وارداتی را به شرکت دیگری واگذار کند، شرکت جدید حمل‌ونقل، باید سند ترخیصیه را به نام صاحب کالا ثبت کرده و برگه ترخیصیه گمرک را به او ارائه دهد.
•  درصورتی‌که قبض انبار به نام شخصی است، برگه ترخیصیه گمرک نیز باید به نام همان شخص باشد.
•  اگر شرکت حمل‌ونقل جدید، سند ترخیصیه را به نام صاحب کالا تنظیم نکند یا صاحب کالای پیشین، واگذاری ترخیصیه به مالک جدید را انجام ندهد، در مرحله پرینت قبض انبار الکترونیکی پیغامی مبنی بر «صلاحیت لازم برای اخذ پرینت قبض انبار الکترونیک را در سامانه احراز ننموده‌اید» مشاهده می‌شود.

تا به اینجا مقاله از سایت گمرکی ققنوس ترخیص، به طور کامل سند ترخیصیه را بررسی کردیم. در قسمت بعدی به نکاتی که باید درباره واگذاری ترخیصیه بدانید، اشاره کرده‌ایم.

مهم‌ترین نکاتی که در هنگام واگذاری ترخیصیه باید به آن توجه کنید.

واگذاری ترخیصیه به معنای سپردن مسئولیت انجام تشریفات گمرکی به شخص یا شرکتی دیگر است. این کار به دلایل مختلفی مانند عدم تخصص، کمبود وقت یا پیچیدگی قوانین گمرکی انجام می‌شود. برای اینکه این واگذاری با موفقیت انجام شود، به نکات زیر توجه کنید:

انتخاب ترخیص‌کار یا نماینده مناسب

ترجیحاً فرد یا شرکتی را انتخاب کنید که سابقه طولانی در زمینه ترخیص کالا داشته و به قوانین و مقررات گمرکی تسلط کامل داشته باشد. از اعتبار و حسن شهرت فرد یا شرکت موردنظر اطمینان حاصل کنید. می‌توانید از طریق مراجع ذی‌صلاح یا سایر تجار به این اطلاعات دسترسی پیدا کنید. همچنین از ترخیص‌کار بخواهید تا تضمین‌های لازم را برای انجام صحیح و به‌موقع کار ارائه دهد.

تنظیم قرارداد مشخص

قرارداد باید به‌صورت شفاف و دقیق شرایط واگذاری، تعهدات طرفین، هزینه‌ها، زمان‌بندی و مسئولیت‌ها را مشخص کند. شرایط فسخ قرارداد در صورت بروز اختلاف یا عدم انجام تعهدات توسط طرفین نیز باید در قرارداد ذکر شود. مسئولیت هرگونه خطایا خسارتی که در طول فرایند ترخیص رخ دهد هم باید در قرارداد مشخص شود.

ارائه مدارک کامل و دقیق

تمام مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا را به‌صورت کامل و دقیق در اختیار ترخیص‌کار قرار دهید و از اصالت و صحت تمام مدارک ارائه‌شده نیز اطمینان حاصل کنید.

نظارت بر روند کار

به‌صورت دوره‌ای از روند انجام کار توسط ترخیص‌کار مطلع شوید و از پیشرفت کار اطمینان حاصل کنید و همچنین با ترخیص‌کار ارتباط مستمر داشته باشید و در صورت بروز هرگونه سؤال یا مشکل، با او در میان بگذارید.

پرداخت هزینه‌ها

قبل از واگذاری ترخیصیه، هزینه‌های مربوط به ترخیص کالا و روش پرداخت هزینه‌ها را به‌صورت دقیق مشخص کنید. 

بیمه کالا

برای پوشش ریسک‌های احتمالی در طول حمل‌ونقل و ترخیص کالا، از بیمه مناسب استفاده کنید.

رعایت قوانین و مقررات

از قوانین و مقررات گمرکی کشور مقصد و مبدأ کالا آگاهی کامل داشته باشید. 

مشاوره با کارشناسان

در صورت نیاز، از مشاوره کارشناسان گمرکی ققنوس ترخیص استفاده کنید تا در سریع‌ترین زمان ممکن و بادقت بالا به نتیجه موردنظر دست پیدا کنید.

آنچه در این مطلب خواندید…

در این مقاله، به طور مفصل با مفهوم ترخیصیه و نقش حیاتی آن در فرایند ترخیص کالا از گمرک آشنا شدید. فهمیدیم که ترخیصیه، سندی است که توسط شرکت حمل‌ونقل صادر می‌شود و به صاحب کالا اجازه می‌دهد تا کالای خود را از گمرک تحویل بگیرد. همچنین، انواع مختلف ترخیصیه بر اساس نوع کالا و مراحل دریافت آن را بررسی کردیم. علاوه بر این، به اهمیت اطلاعات موجود در ترخیصیه و روش‌های استعلام آن پی بردیم. در نهایت، به موضوع واگذاری ترخیصیه و نکات مهمی که در این زمینه باید مدنظر قرارداد، پرداختیم.

با مطالعه این مقاله، می‌توانید درک عمیق‌تری از فرایند ترخیص کالا داشته باشید و در صورت نیاز، به‌صورت آگاهانه‌تر با ترخیص‌کاران و شرکت‌های حمل‌ونقل تعامل کنید.

سؤالات متداول

در ادامه به بخشی از سوالات شما عزیزان در مورد سند ترخیصیه پاسخ خواهیم داد: