سامانه epl گمرکی چیست؟ (راهنمای کامل)

از زمان تاسیس گمرک تا چندین سال قبل تمامی امور مربوط به گمرک به صورت دستی و توسط نیروی انسانی انجام می شد و به تدریج با افزایش تعداد محموله هایی که جهت صادرات به دیگر کشورها باید از گمرک عبور می کردند و یا کالاهایی که وارداتی بودند و قبل از استفاده در داخل کشور باید توسط گمرک بازرسی می شدند، ترافیک محموله های گمرک زیاد شد. نتیجه این افزایش تعداد محموله ها و ترافیک ایجاد شده این بود که تاجران برای گذر از هر یک از مراحل ترخیص کالا باید زمان زیادی را در انتظار می ماندند. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی سازمان دولتی گمرک با ایجاد سامانه گمرکات کشور این مشکل را برطرف کرده است. از جمله سامانه هایی که در راستای سرعت بخشیدن به فرایند ترخیص کالا طراحی و تاسیس شده است می توان به سامانه EPL گمرکی که با نام سامانه جامع امور گمرکی هم شناخته کی شود نیز اشاره کرد.

گروه ققنوس ترخیص در راستای آشنایی افراد تازه کار و کم تجربه با سامانه گمرکات کشور که قصد ورود به حرفه تجارت بین المللی را دارند اقدام به تهیه این مقاله در رابطه با سامانه epl گمرمی نموده است و توضیح مطالبی چون تاریخچه سامانه EPL گمرکی، سامانه جامع امور گمرکی، سامانه گمرک الکترونیکی، شماره پشتیبانی گمرک، معرفی زیرسامانه های سامانه epl گمرکی، آموزش استفاده از سامانه epl گمرکی، چگونگی انجام تشریفات گمرکی و مزایای استفاده از سامانه epl پرداخته است.

تاریخچه سامانه EPL گمرکی

همان طور که در بالا نیز اشاره شد در گذشته صفر تا صد فرایند ترخیص کالا از گمرک توسط نیروهای انسانی مشغول به کار در گمرک های سراسر کشور انجام می شد و با افزایش تعداد محموله هایی که جهت بازرسی و تایید به گمرک مراجعه می کردند کار نیروهای انسانی افزایش یافته است.

این امر باعث ایجاد ترافیک در روند ترخیص کالا از گمرک شده بود تا این که اداره کل گمرک برای جلوگیری از ترافیک ایجاد شده در روند ترخیص کالا و سرعت بخشیدن به این پروسه تصمیم گرفت بعضی از مراحل ترخیص کالا به صورت مجازی و غیر حضوری انجام شود؛ از این رو در تاریخ اقدام به تاسیس سامانه epl گمرکی که مخفف شده ی عبارت Electronic Packing List می باشد، نمود و در تاریخ 1992 این سامانه فعالیت خود را آغاز کرد. فعالیت سامانه جامع امور گمرکی در ابتدا به صورت آزمایشی شروع شد اما پس از جمع بندی های لازم پنجره واحد تجارت فرامرزی به روی تاجران بین المللی گشوده شد.

سامانه جامع امور گمرکی چیست؟

تاجران برای این که بتوانند کالاهای وارداتی و یا صادراتی خود را از گمرک ترخیص نمایند به مدارک، اسناد و مجوز های گوناگونی نیاز دارند که برای تهیه هر کدام از این مدارک باید به اداره و نهاد مربوطه مراجعه کرده، درخواست خود را همراه با مدارک مورد نیاز ترخیص کالا ارائه کرده و در صورت واجد شرایط شناخته شدن منتظر دریافت مدرک مورد نظر خود بمانند که این فرایند می تواند زمان زیادی را به خود اختصاص دهد، از این رو طی کردن تک تک این مراحل برای دریافت هر کدام از مدارک لازم جهت ترخیص کالا، فرایند ترخیص کالا از گمرک را به فرایندی پیچیده و دشوار تبدیل می کند. سازمان گمرک در جهت سرعت بخشیدن به فرایند تهیه مدارک جهت ترخیص کالا از گمرک و غیر حضوری کردن این فرایند اقدام به طراحی و راه اندازی سامانه جامع امور گمرکی یا همان سامانه epl گمرکی نموده است.

سامانه جامع امور گمرکی سامانه ای است که افراد می توانند با مراجعه به آن بسیاری از مدارک مورد نیاز خود را در جهت ترخیص کالا از گمرک دریافت نمایند. سامانه epl گمرکی به گونه ای طراحی شده است که تاجران می توانند با مراجعه به آن بدون نیاز به حضور در نهادهای مربوطه، 34 عملیات مختلف گمرکی را به انجام برسانند که از جمله آن ها می توان به مواردی چون ارزش گذاری محصولات صادراتی و وارداتی، ثبت اظهار نامه گمرکی، بارگذاری اسناد و مدارک مختلف، اطلاع یافتن از انواع مجوزهای مورد نیاز ترخیص کالا از گمرک و… اشاره کرد. ورود به سامانه گمرکات کشور و استفاده از مزایایی که این سایت برای تاجران دارد نیاز به یک سری مدارک و همچنین رمز عبور به سایت epl دارد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

نحوه ثبت نام در سامانه گمرک الکترونیکی

یکی از مواردی که در این مقاله به آموزش آن می پردازیم، نحوه استفاده از سامانه epl گمرکی می باشد اما افرادی که قصد استفاده از این سامانه را دارند باید اقدام به دریافت رمز epl و همچنین نام کاربری نمایند و برای انجام این کار به یک سری مدارک نیازمند هستند. افرادی که قصد دریافت رمز epl و نام کاربری برای ورود به این سایت را دارند باید با تهیه مدارک مورد نیاز به یکی از گمرک های نزدیک به محل کار خود مراجعه نمایند و درخواست خود را به واحد انفورماتیک گمرک ارائه دهند و رمز خود را از این واحد تحویل بگیرند.

زمانی که افراد رمز epl را خود را از گمرک دریافت می کنند، می توانند اقدام به تغییر این رمز نمایند و برای این کار باید پس از ورود به سامانه جامع امور گمرکی در قسمت بالا و سمت چپ صفحه بر روی پروفایل خود ضربه زده و با رویت گزینه تغییر رمز نسبت به تغییر رمز خود اقدام نمایید. از جمله مدارکی که برای دریافت رمز epl و نام کاربری به آن احتیاج است می توان به مدارک زیر اشاره کرد:

• اصل کارت بازرگانی
• داشتن معرفی نامه از طرف مدیر عامل برای افراد حقوقی
• کارت ملی
• مهر شرکت
• و ….

شماره پشتیبانی گمرک

گاهی اوقات ممکن است در اثر کم کاری و تخلفات کارمندان و افراد مشغول به کار در اداره ای مشکلاتی برای افراد مراجعه کننده به آن اداره ایجاد شود و یا اربار رجوع قبل از مراجعه به اداره ای بخواهد چندین سوال خود را در رابطه با اداره و نحوه کار آن ها بر طرف کند در چنین شرایطی نیاز به یک سیستم پشتیبانی برای آن اداره وجود دارد. این مسئله در رابطه با تمامی گمرک های سراسر کشور نیز صدق می کند. تاجران و افراد مراجعه کننده به سامانه گمرکات کشور و یا اداره گمرک برای رسیدن به پاسخ سوالات خود و یا شکایت از تخلفات و کم کاری های گمرک در راستای عدم ترخیص کالا و یا به تعویق انداختن بی مورد فرایند ترخیص کالا از طرف کارمندان این نهاد می توانند با شماره 43891 تماس گرفته و مشکلات و سوالات خود را مطرح نمایند.

معرفی زیرسامانه های سامانه epl گمرکی

سامانه جامع امور گمرکی که توسط اداره کل گمرک تاسیس شد یک سامانه کلی است و همان طور که در بالا به آن آشاره شد، تاجران می توانند با مراجعه به این سامانه حدود 34 عملیات گمرکی را بدون نیاز به حضور در نهاد مربوطه و به صورت غیرحضوری به انجام برسانند. این جمله به این معنا است که سامانه epl گمرکی شامل چندین زیرمجموعه می باشد و تاجران با مراجعه به هر کدام از این زیر سامانه ها می توانند یکی از مراحل فرایند ترخیص کالا از گمرک را پشت سر بگذارند. از جمله زیرسامانه های سامانه جامع امور گمرکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سامانه استعلام پروانه الکترونیک

یکی از زیر سامانه های سامانه epl گمرکی شامل سامانه استعلام پروانه الکترونیک می باشد. پروانه الکترونیک یکی از مهم ترین مدارک در فرایند ترخیص کالا می باشد و در مجوزی است که تاجران می توانند به وسیله آن اقدام به ترخیص کالاهای خود از انبارهای گمرک نمایند. تاجران برای استعلام پروانه الکترونیک ابتدا باید به سامانه epl گمرکی مراجعه و گزینه صدور مجوز بارگیری الکترونیکی را فعال کنند تا رمز سامانه استعلام پروانه الکترونیک را دریافت و پس از آن وارد این زیر سامانه شده و سریال اظهار نامه و رمز دریافت شده را وارد کند، پس از این مرحله باید دو بارکد که یکی متعلق به شماره سریال پروانه و دیگری شماره رسید دسترسی به پروانه است را دریافت و به ترخیص کالا از انبار اقدام کنند.

سامانه متمرکز پرداخت

یکی دیگر از زیر سامانه های سامانه جامع امور گمرکی شامل سامانه متمرکز پرداخت می باشد. روند عادی واردات کالا به کشور و ترخیص کالا از گمرک به این صورت است که تاجران باید هزینه هایی را در مراحل مختلف پرداخت کنند و حتی گاهی اوقات هزینه هایی مانند جریمه را خارج از روال عادی بپردازند؛ اما دیگر برای انجام این پرداخت ها نیازی به حضور در صف های طولانی پرداخت نیست، بلکه تاجران می توانند با مراجعه به سامانه epl گمرکی و زیر سامانه متمرکز پرداخت و یا مراجعه مستقیم به نشانی Payment.irica.ir وارد این زیر سامانه شده و هزینه های مختلفی را که باید در خصوص واردات و ترخیص کالا متحمل شوند را بپردازند.

سامانه ازش گذاری کالا (TSC)

از دیگر زیر سامانه سامانه جامع امور گمرکی می توان به سامانه ازش گذاری کالا  TSC ) ( که مخفف شده عبارت Tariff Specification Code می باشد و به معنی شناسه ارزش گمرکی است اشاره کرد. یکی از هزینه هایی که تاجران در ازای ورود کالا به کشور باید بپردازند حق ورودی نام دارد و میزان هزینه ای که باید بابت این حق ورودی پرداخت شود بستگی به نوع کالاها دارد. سامانه ارزش گذاری کالا TSC سامانه ای است که با ثبت کردن تعداد کالاها و دیگر مشخصات آن ها میزان حق ورودی کالاها را با استفاده از شناسه ارزش گذاری کالاها که یک کد چهار رقمی است و در آخر هر یک از ردیف های تعرفه کالایی قرار گرفته است مشخص می کند و از کم اظهاری صاحبان کالا جلوگیری می کند.

آموزش استفاده از سامانه epl گمرکی

افرادی که قصد استفاده از سامانه جامع امور گمرکی را دارند باید با این سامانه آشنایی داشته باشند و روش استفاده از آن را بدانند از این رو در این قسمت ققنوس ترخیص به آموزش نحوه استفاده از سامانه epl گمرکی پرداخته است. نحوه استفاده از این سامانه گمرکات کشور به این صورت است که افراد باید ابتدا به سامانه epl گمرکی به آدرس epl.irica.ir مراجعه کرده و رمز ورود و نام کاربری را که قبلا با مراجعه حضوری به یکی از گمرکات، از واحد انفورماتیک گمرک و با داشتن کارت بازرگانی دریافت شده است را وارد این سامانه کرده و پس از رویت منوی پیش رو گزینه مورد نظر را انتخاب کرده و به انجام کار گمرکی خود در خصوص ترخیص کالا از گمرک بپردازند.

در راستای دریافت نام کاربری، توجه به این نکته لازم است که نام کاربری برای اشخاص حقیقی که قصد ورود به سامانه جامع امور گمرکی را دارند شماره ملی آن ها و برای افراد حقوقی شناسه ملی شرکت آن ها می باشد.

چگونگی انجام تشریفات گمرکی

افرادی که قصد واردات و یا صادرات کالا را دارند باید قبل از انجام فعالیت خود یک با مراجعه به سامانه جامع امور گمرکی یک اظهارنامه در خصوص ورود کالا به کشور یا خروج کالا از کشور تنظیم کنند. به مراحلی که افراد در طی تنظیم کردن اظهار نامه باید طی کنند تشریفات گمرکی گفته می شود. انجام تشریفات گمرکی به صورت زیر می باشد:

مرحله اول: وارد کردن اطلاعات به سامانه

افرادی که قصد تنظیم اظهار نامه را دارند باید پس از ورود به سامانه epl گمرکی فرم مربوط به اظهار نامه را دریافت و با اطلاعات خواسته شده آن را تکمیل نمایند و به متصدی سامانه هوشمند تحویل داده منتظر بررسی و تایید اطلاعات بمانند.

مرحله دوم: تایید شدن اظهارنامه

در مرحله دوم اطلاعات درج شده در اظهار نامه دستی و همچنین اظهار نامه چاپی به بخش پذیرش اظهار نامه وارد می شود و اطلاعات اظهار نامه از رایانه مرکزی فراخوانی می شود تا با یکدیگر مطابقت داده شود و در صورت تایید به بخش ارزیابی ارسال شود.

مرحله سوم: ارزیابی

در این مرحله کارشناسان محموله ی وارداتی را به صورت فیزیکی بازرسی می کنند تا از صحت اطلاعات درج شده در سایت اطمینان حاصل کنند و در صورت تایید اطلاعات نتیجه ارزیابی به رئیس بخش ارزیابی تحویل داده می شود.

مرحله چهارم: ترخیص کالا از گمرک

در صورتی که اظهار نامه صاحب کالا در طی سه مرحله قبل تایید شود در مرحله چهارم اظهار نامه به همراه فیش بانکی به مسئول صندوق تحویل داده می شود و او نیز پس از بررسی پرونده مربوط به محموله حکم ترخیص کالا از گمرک را صادر می کند.

مزایای استفاده از سامانه epl

استفاده از سامانه جامع امور گمرکی مزایای زیادی را برای دولت و تاجران به همراه دارد و همین مزایا است که باعث شده افراد برای ثبت اظهار نامه، ارزش گذاری کالاهای صادراتی و وارداتی خود و انجام دیگر امور مربوط به ترخیص کالا از گمرک به استفاده از این سایت رو بیاورند و دولت نیز تاجران را به استفاده از سامانه گمرکات کشور تشویق نماید. از جمله مزایایی که استفاه در از سامانه epl گمرکی برای تاجران به همراه دارد می توان به مسائل زیر اشاره کرد:

• آسان سازی تمامی مراحل ترخیص کالا و تشریفات گمرکی
• نظارت بر کلیه فعالیت های تاجران مبنی بر صادرات و واردات کالا
• کاهش زمان انجام فرایند مربوط به صادرات و واردات کالا
• افزایش یافتن درآمد های گمرکی با تاسیس سامانه epl گمرکی در حدود بیش از 70 درصد
• نظارت بر آمار روزانه تجارت خارجی و همچنین تراز تجاری کشور
• جلوگیری از قاچاق کالا
• نظارت بر روند تخلفات در راستای واردات و صادرات کالا و جلوگیری از آن
• ایجاد کردن پرونده الکترونیک برای افراد فعال در کسب و کارهایی که در حوزه گمرک قرار دارند.

عوامل موثر بر میزان حقوق گمرکی کالا

حقوق گمرکی هزینه ای است که تاجران باید برای ترخیص کردن محموله های تجاری خود از گمرک آن را پرداخت نمایند. اما میزان هزینه ای که تاجران باید برای واردات محموله های تجاری خود تحت عنوان حقوق گمرکی به این نهاد پرداخت نمایند متفاوت خواهد بود. مهم ترین عاملی که باعث افزایش و یا کاهش میزان حقوق ورودی می شود، مربوط به نوع کالا می باشد. با توجه به سیاست های اقتصادی دولت در زمینه واردات و صادرات و همچنین حمایت از تولیدات داخلی کشور، میزان حقوق ورودی کالاهایی که امکان تولید آن ها در داخل کشور وجود ندارد نسبت به کالاهایی که شرایط تولید داخلی آن وجود دارد کم تر می باشد.

علاوه بر موردی که به آن اشاره شد، موارد دیگری نیز در تغییر مقدار حقوق گمرکی تاثیر گذار است که از جمله این عوامل می توان به مواردی چون تعداد کالاهای وارداتی نیز اشاره کرد.

چه کسی میتواند از epl گمرک استفاده کند؟

سامانه epl  که به آن سامانه جامع امور گمرکی نیز گفته می شود به منظور انجام فرایند ها و دریافت یک سری از مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا تاسیس شده است و تنها افرادی می توانند در زمینه ترخیص محموله های تجاری خود از گمرک از این سامانه استفاده نمایند که دارای کارت بازرگانی باشند. آن دسته از صاحبان کالا و تاجرانی که به هر دلیلی فاقد کارت بازرگانی می باشند می توانند در هنگام نیاز به سامانه epl از ترخیص کاران و حق العمل کاران گروه ققنوس ترخیص که دارای کارت بازرگانی هستند مراجعه نموده و فرایند ترخیص کالا را پشت سر بگذارند.

نحوه تنظیم اظهارنامه در سامانه جامع امور گمرکی

نحوه تنظیم اظهار نامه گمرکی در سامانه جامع امور گمرکی به این شکل است که تاجران و یا ترخیص کاران گروه ققنوس ترخیص پس از مراجعه به این سامانه ابتدا باید فرایند ثبت نام را پشت سر بگذارند. به این صورت که برای فعالیت در این سایت اطلاعات خود را وارد کرده و در عوض یک نام کاربری به همراه رمز عبور دریافت می نمایند. پس از این مرحله باید به قسمت مربوط به ثبت اظهار نامه مراجعه کنند. در قسمت مربوط به اظهارنامه چندین فرم به نمایش گذاشته خواهد شد که افراد باید به ترتیب اطلاعات خواسته شده در این فرم ها را که شامل اطلاعات هویتی صاحب کالا، اطلاعات شرکت تجاری، اطلاعات مربوط به نوع کالاهای وارداتی، کاربرد آن ها، وزن و تعداد کالا و.. می باشد وارد نمایند.

در گذشته این سند به صورت حضوری و دستی پر می شد اما امروزه با توجه به افزایش حجم واردات و صادرات از سال ۱۳۹۳ برای تهیه و ثبت اظهار نامه گمرکی از سامانه جامع امور گمرکی استفاده می شود. تهیه این مدرک به علت آگاه سازی گمرک از نوع و کاربرد محموله تجاری وارداتی می باشد. صاحبان کالا پس از تهیه اظهار نامه آن را به همراه سایر مدارک مورد نیاز به گمرک ارائه می نمایند و کارشناسان گمرک نیز برای تایید و ترخیص محموله تجاری اطلاعات ثبت شده در اظهارنامه را با سایر مدارک و گاهی به صورت فیزیکی با خود محموله تجاری تطبیق می دهند.

جمع بندی

ققنوس ترخیص در راستای آشنا سازی افراد با الکترونیکی شدن فرایند ترخیص کالا و معرفی سامانه جامع امور گمرکی به افراد تازه کار و کم تجربه اقدام به تهیه این مقاله و توضیح مسائل گوناگونی در رابطه با سامانه گمرکات کشور نموده است تا هدف اداره کل گمرک از راه اندازی این سامانه و همچنین دلایلی که باعث می شود تاجران برای ترخیص کالاهای خود از گمرک به استفاده از این سامانه روی بیاورند مشخص شود. در صورتی که در راستای آشنایی با سامانه جامع امور گمرکی کشور به اطلاعات بیشتری نیاز دارید می توانید به کارشناسان مجرب ما در گروه ققنوس ترخیص مراجعه فرمایید.