تعریف سود بازرگانی؛ سود بازرگانی چگونه محاسبه می‌شود؟

تاجران در امر تجارت بازرگانی و واردات کالا باید هزینه های مختلفی را از همان ابتدای کار تا زمان ترخیص نهایی کالا از گمرک پرداخت نمایند تا بتوانند محموله های تجاری خود را به صورت کاملا قانونی به کشور وارد نمایند و یکی از لازمه های این کار پرداخت این هزینه های گوناگون می باشد. از جمله هزینه هایی که تاجران باید در روند ترخیص کالا پرداخت نمایند شامل سود بازرگانی، تعرفه های گمرکی و.. می باشد. آشنایی تاجران با هزینه هایی که ملزم به پرداخت آن هستند برای آن ها ضروری می باشد زیرا از این طریق می توانند با محاسبه سود بازرگانی، تعرفه گمرکی و.. و کم کردن آن ها از کل سودی که به دست می آورند سود خالص خود را محاسبه کنند؛ از این رو ققنوس ترخیص اقدام به تهیه این مقاله نموده است تا تاجران تازه کار و کم تجربه با بعضی از این هزینه ها مانند تعریف سود بازرگانی آشنا شوند.

تعریف سود بازرگانی چیست؟

در روند تجارت بین المللی همان طور که در بالا نیز به آن اشاره شد تاجران باید هزینه های مختلفی را پرداخت نمایند که در کل این هزینه ها در دو دسته هزینه ها و مالیات تقسیم بندی می شوند. مالیات ها شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی، عوارض پرداختی متعلق به هلال احمر، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات علی الحساب چهار درصدی می باشد و هزینه ها شامل مواردی است که باید در ازای خدمات هایی چون هزینه انبار داری، بارگیری، تخلیه و.. به گمرک پرداخت شود. محاسبه هر کدام از این هزینه ها مانند محاسبه سود بازرگانی روشی جداگانه دارند که در ادامه به ارائه توضیحات مفصلی در این بار می پردازیم.

سود بازرگانی همان طور که در دسته بندی ها به آن اشاره شد، در دسته مالیات ها جای می گیرد. در رابطه با تعریف سود بازرگانی باید گفت که این سود در واقع یک نوع مالیات غیر مستقیم است که تاجران باید آن را بر اساس واحد پول کشور در ازای هر بار واردات یک محموله تجاری به گمرک پرداخت نمایند.

سود بازرگانی هزینه ای است که در قوانین و مقررات مربوط به تجارت بین المللی طی تصویب نامه وزیران وضع شده است و برای مشخص کردن محاسبه سود بازرگانی از مسائل گوناگونی مانند سیاست های اقتصادی کشور و.. مد نظر قرار گرفته است. بر اساس تعریف سود بازرگانی این هزینه با هزینه ای چون عوارض و تعرفه های گمرکی متفاوت است و تنها به محموله های تجاری وارداتی تعلق می گیرد.

منظور از حقوق ورودی گمرک چیست؟

یکی دیگر از هزینه هایی که تاجران باید در روند تجارت بین المللی در حوزه واردات کالا به گمرک پرداخت نمایند تا بتوانند کالاهای خود را به صورت قانونی از گمرک ترخیص نمایند مربوط به حقوق ورودی گمرک است. حقوق ورودی گمرک هزینه ای است که تاجران باید بابت وارد کردن محموله تجاری وارداتی به داخل کشور به گمرک پرداخت نمایند. این هزینه در واقع مجموع درصدی از ارزش مادی هر کدام از کالاهایی است که در یک محموله تجاری به کشور وارد می شود.

حقوق ورودی گمرک با تعرفه های گمرکی محموله تجاری وارداتی متفاوت می باشد و نحوه محاسبه آن توسط دولت مانند نحوه محاسبه سود بازرگانی بر اساس معیارهای مختلفی انجام می شود مانند تعریف سود بازرگانی سیاست های اقتصادی پیچیده دولت و موارد بسیار دیگری در تعیین آن نقش دارند.

به طور مثال، در تعیین حقوق ورودی گمرک میزان تولیدات داخلی کشور مقصد نقش بسیار مهمی دارد. نقش این عامل در روند محاسبه حقوق ورودی گمرک به این صورت است که اگر کالایی مشابه با یکی از محصولات تولید داخلی کشور توسط تاجران وارد شود، دولت با هدف حمایت از تولید کننده و استقبال مردم از تولیدات داخلی، برای حقوق ورودی آن کالا مبلغ بالایی را در نظر می گیرد، اما اگر از کالای وارداتی نمونه مشابهی در داخل کشور تولید نشده باشد، میزان حقوق ورودی آن کالا مبلغ کمی خواهد بود تا مردم بتوانند با پرداخت هزینه ی معقولی آن کالای وارداتی را از تاجران خریداری نمایند.

با تعریف سود بازرگانی در بالا آشنا شدیم، نکته ای که باید در این قسمت به آن توجه نمود این است که هزینه سود بازرگانی بخشی از هزینه حقوق ورودی را تشکیل می دهد.

نحوه محاسبه سود بازرگانی

بر اساس تعریف سود بازرگانی بر اساس سیاست های اقتصادی دولت آیتم ها وگزینه های مختلفی وجود دارد که در نحوه محاسبه سود بازرگانی تاثیر گذار است و حتی بعضی از کالاهای وارداتی بر اساس همین گزینه ها و جدول تعرفه گمرکی از پرداخت سود بازرگانی معاف هستند. نحوه محاسبه سود بازرگانی می تواند براساس حجم کالا، وزن کالا، تعداد کالاهای وارداتی و.. محاسبه شود؛ اما نحوه محاسبه سود بازرگانی در ایران بر اساس وزن کالا رایج است و سود بازرگانی بعضی از کالاها به این شیوه مجاسبه می شود. یکی دیگر از نحوه محاسبه سود بازرگانی بر اساس ارزش CIF و ارزش کالا می باشد با استفاده از این روش حاصل جمع ارزش خالص کالا به علاوه کرایه حمل و نقل محموله به علاوه حق ثبت سفارش کالا محاسبه می شود.

طرح معافیت از پرداخت سود بازرگانی شامل چه کسانی می شود؟

در امر تجارت بین المللی در حوزه واردات کالا بعضی از محموله های تجاری بنابر سیاست های اقتصادی دولت و قوانین و مقررات واردات کالا از پرداخت سود بازرگانی معاف هستند. بنابر تعریف سود بازرگانی در قوانین و مقررات تجارت بین المللی سود بازرگانی منبع درآمد دولت محسوب می شود و دولت در هنگام واردات بعضی از محموله های تجاری به کشور درآمدی از آن ها دریافت نمی کند و در روند محاسبه سود بازرگانی این محموله ها را از پرداخت سود بازرگانی معاف می کند. اما در واقع قوانین معافیت از پرداخت سود بازرگانی به افراد و کاربردی که به خاطر آن محموله تجاری وارد کشور شده است تعلق می گیرد.

همچنین بعضی از گمرک های کشور در هنگام روند ترخیص کالا با هدف جذب تاجران و ایجاد اشتغال بیشتر در منطقه خود به ارائه یک سری تخفیفات در هنگام دریافت سود بازرگانی پرداخته اند که از جمله این گمرک ها می توان به گمرک خرمشهر، بوشهر، آبادان و .. اشاره کرد.

از جمله موارد معافیت از پرداخت سود بازرگانی می توان به مواردی چون شرکت ها و موسسه های دانش بنیان اشاره نمود. در واقع زمانی که صاحب کالا قصد داشته باشد کالاهای وارداتی خود را در شرکت های دانش بنیان، شرکت های فناوری اطلاعات، شرکت های نوآوری و اختراعی و.. در راستای تولیدات و اشتغال زایی مصرف کند دولت از دریافت سود بازرگانی از این افراد چشم پوشی می کند.

اما باید به این نکته نیز در این راستا توجه شود که این افراد تنها از پرداخت سود بازرگانی معاف می شوند و باید سایر هزینه های واردات کالا را که شامل تعرفه های گمرکی، عوارض و حقوق ورودی گمرک، مالیات ها و.. را به طور کامل پرداخت نمایند تا موفق به ترخیص کالاهای خود از گمرک شوند.

چه عواملی بر هزینه های ترخیص کالا موثرند؟

همان طور که در هنگام تعریف سود بازرگانی اشاره کردیم، مبالغی که باید در طول فرایند واردات کالا و ترخیص کالا از گمرک توسط صاحب کالا به گمرک پرداخت شود در دو دسته مالیات و هزینه ها جای می گیرند. مبالغی که در دسته هزینه ها جای دارند شامل مواردی خدماتی هستند که در طول روند واردات کالا به تاجر یا همان صاحبان کالا ارائه می شود و تاجر موظف است هزینه آن را به گمرک پرداخت نماید.

در کل برآورد هزینه های دقیق ترخیص کالا ممکن نیست؛ زیرا به غیر از هزینه های ثابت گاهی اوقات یک سری هزینه های پیش بینی نشده نیز به وجود می آیند. اما تاجران می توانند برای اطلاع یافتن از هزینه های ترخیص کالا به صورت تقریبی از کارشناسان گروه ققنوس ترخیص کمک بگیرند. از جمله این هزینه های می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• هزینه دریافت پروانه گمرکی
• هزینه بارگیری کحموله تجاری در وسیله حمل کننده آن تا کشور مقصد
• هزینه تخلیه بار از وسیله حمل کننده آن تا کشور مقصد
• هزینه باربری کالا
• هزینه صفافی
• هزینه های مربوط به آزمایشگاه
• هزینه کارشناسی ها
• هزینه انبار داری
• هزینه های مربوط به استاندارد و بازرسی کالا
• هزینه بارنامه
• هزینه قبض انبار
• هزینه حمل بین المللی محموله تجاری
• و…

همان طور که مشاهده می شود هزینه های گوناگونی باید در روند ترخیص کالا پرداخت شود که عوامل مختلفی در تعیین هر کدام از این هزینه ها نقش دارد. به طور مثال در تعیین هزینه حمل و نقل بین المللی عواملی چون مسافت بین دو کشور مبداء و مقصد، حجم و وزن کالا و.. نقش دارند. در تعیین هزینه انبار داری عوامل چون، حجم و وزن کالا، نوع انبار که در مقاله های قبلی ققنوس ترخیص درباره آن صحبت شده است، مدت زمان حضور کالا در انبار و.. نقش دارند.

در تعیین هزینه های آزمایشگاهی نوع آزمایشاتی که با توجه به نوع کالاها بر روی آن ها انجام می شود، تعیین کننده این هزینه هستند. به همین ترتیب برای هر کدام از این هزینه ها می توان عوامل گوناگونی را ذکر کرد.

تغییرات سود بازرگانی به چه صورت است؟

بر اساس سیاست های دولت در رابطه با نرخ سود بازرگانی و تعرفه گمرکی در سال 1401 تغییرات چشم گیری در رابطه با این دو هزینه گمرکی ایجاد شده است. بر اساس این تغییرات ایجاد شده تمامی کالاهایی که جزو کالاهای وارداتی اساسی محسوب می شوند همچون مواد اولیه صنایع شامل طرح کاهش سود بازرگانی شده اند. اما کالاهای وارداتی لوکس و غیر ضروری تغییری در میزان سود بازرگانی نداشته و یا این تغییر برای آن ها بسیار اندک بوده است.

از دیگر تغییراتی که در رابطه با نرخ سود بازرگانی روی داده است، حذف دلار 4200 تومانی می باشد. حذف این دلار موجب می شود سود بازرگانی بر اساس نرخ 23 هزار تومان محاسبه شود اما با توجه به این که در رابطه با کالاهای وارداتی اساسی هزینه های بازرگانی به جای چهار درصد با یک درصد محاسبه می شود، نرخ 23 هزار تومانی سود بازرگانی تفاوت قیمت چشم گیری را به دنبال نخواهد داشت.

تاجرانی که اقدام به واردات کالاهای اساسی می نمایند می توانند برای اطلاع یافتن از هزینه دقیق سود بازرگانی که به محموله تجاریشان تعلق می گیرد به مشاوران مجرب ما در گروه ققنوس ترخیص مراجعه نمایند.

ویژگی های سود بازرگانی

سود بازرگانی یکی از هزینه های است که در هنگام واردات کالا به کشور با توجه به نرخ تعرفه کالا به هر یک از محموله های وارداتی بر اساس نوع آن ها تعلق می گیرد. این هزینه که به عنوان منبع درآمد دولت و هزینه ای برای حمایت از تولید کنندگان داخلی به حساب می آید دارای ویژگی هایی است که باید افراد مشغول در حرفه تجارت بین المللی با این ویژگی ها آشنایی کامل داشته باشند. از جمله ویژگی های سود بازرگانی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• نرخ سود بازرگانی در جدول تعرفه های گمرکی درج خواهد شد.
• بر اساس طرح های تخفیفاتی برخی از گمرک ها که هدفشان ایجاد فرصت شغلی برای بومیان منطقه است، محموله های که از این گمرک ها ترخیص شوند دارای معافیت و یا تخفیف در رابطه با پرداخت سود بازرگانی خواهند بود.
• شرکت های دانش بنیان شامل طرح معافیت برای پرداخت سود بازرگانی می باشند.
• سود بازرگانی به صورت ریالی باید به گمرکی که محموله تجاری به آن وارد شده است پرداخت شود.
• سود بازرگانی بعضی از محموله های وارداتی بر اساس وزن محموله محاسبه می شود.
• مقداری از سود بازرگانی که از هر محموله تجاری وارداتی دریافت می شود صرف بعضی از سازمان ها می شود.
• و ….

چگونه می توانیم از افزایش هزینه های ترخیص کالا جلوگیری کنیم؟

روش های گوناگونی برای کاهش هزینه های مربوط به ترخیص کالا از گمرک وجود دارد اما مهم ترین اقدامی که صاحبان کالا می توانند در این راستا انجام دهند استخدام یک ترخیص کار حرفه ای و مجرب است که برای این کار می توان به ترخیص کاران ما در گروه ققنوس ترخیص مراجعه نمود. ترخیص کاری که برای ترخیص محموله تجاری از گمرک از سمت صاحب کالا وکالت نامه محضری دریافت نماید می تواند در راستای کاهش هزینه های ترخیص کالا موارد زیر را عملی کند:

کد صحیح تعرفه کالا

کدهایی که تعرفه گمرکی مربوط به هر کالا را تعیین می کند بر اساس ردیف و طبقه بندی های خاص تعیین شده است که ترخیص کار بر اساس دانش و تجربه ای که در این زمینه دارد می تواند کد مربوط به محموله مورد نظر را پیدا کند. در صورتی که این کد به درستی تعیین نشود ممکن علاوه بر جریمه ای که برای صاحب کالا به دنبال دارد، مشکلات قانونی نیز ایجاد نماید.

نظام تعرفه ای صحیح

ممکن است هر کشوری برای تعیین تعرفه گمرکی کالاهای وارداتی از نظام های مختلفی استفاده نمایند بر این اساس انتخاب نظام تعرفه ای قابل قبول در هر کشور در کاهش هزینه های ترخیص کالا بسیار مهم می باشد.

مدیریت زمان

زمان در فرایند ترخیص کالا نقش بسیار مهمی دارد بر همین اساس هر چه قدر فرایند ترخیص کالا کوتاه تر شود هزینه هایی چون هزینه انبار داری کوتاه تر خواهد شد.

انتخاب گمرک

بعضی از گمرک ها دارای طرح های تخفیفاتی و همچنین طرح های معافیت در رابطه با بعضی از هزینه های گمرکی هستند که انتخاب این گمرک ها بسته به مهارت و تجربه ی ترخیص کار خواهد داشت.

هزینه های کارگزاری

هزینه های کارگزاری هزینه ای است که صاحب کالا باید برای خدماتی که ترخیص کار انجام می دهد به شرکت بازرگانی که به آن مراجعه کرده است پرداخت نماید که در این راستا مراجعه به شرکت ققنوس ترخیص می تواند هزینه کارگزاری مقرون به صرفه ای را برای صاحب کالا به دنبال داشته باشد.

جمع بندی

هدف گروه ققنوس ترخیص از تهیه این مقاله تعریف سود بازرگانی در حوزه واردات کالا می باشد؛ زیرا تاجران باید هزینه های ثابت ترخیص کالا را به خوبی بشناسند. در این مقاله در رابطه با نحوه محاسبه سود بازرگانی نیز توضیحات مفیدی ارائه شده است که تاجران می توانند با استفاده از این شیوه سود بازرگانی محموله تجاری خود را بر اساس جدول تعرفه های کالا به دست آورند. تاجران در صورتی که در رابطه با تعریف سود بازرگانی به اطلاعات بیشتری نیاز دارند می توانند با استفاده از راه های ارتباطی مختلف اطلاعات مورد نیاز خود را از کارشناسان گروه ققنوس ترخیص دریافت نمایند.

شما می توانید از خدمات ققنوس ترخیص در راستای محاسبه سود بازرگانی محموله تجاری وارداتی خود، اطلاع یافتن از گمرک هایی که سود بازرگانی را با ارائه یک سری تخفیفات دریافت می کنند، اطلاع از هرینه هایی که باید در روند ترخیص کالا پرداخت نمایند، اطلاع از عوامل تاثیر گذار بر هزینه های ترخیص کالا، محاسبه دقیق هزینه های ترخیص کالا به کمک کارشناسان ققنوس ترخیص و.. بهره مند شوید.