یکی از اقداماتی که باید در راستای انتقال محموله های تجاری وارداتی از کشور مبداء به کشور مقصد انجام شود انجام فرایند تخلیه و بارگیری کالا به دورن و خارج از وسیله ی حمل و نقل بسته به نوع روشی است که برای حمل و نقل انتخاب می شود. تخلیه و بارگیری کالا با توجه به تنوع بالایی که در محموله های تجاری مشاهد می شود و حساسیت هر کدام از آن ها امری حساس است؛ زیرا کوچک ترین بی احتیاطی از سوی افرادی که انجام این کار را بر عهده دارند باعث آسیب دیدن محموله تجاری می شود و این مسئله به یکی از دغدغه های اصلی تاجران تبدیل شده است که قبل و بعد از ترخیص کالا از گمرک در روند تخلیه و بارگیری آسیبی به محموله تجاریشان وارد نشود؛ از این رو گروه ققنوس ترخیص اقدام به تهیه این مقاله نموده است تا اهمیت روند بارگیری و تخلیه کالا را در مراحل ترخیص کالا را برای تاجران روشن نماید.
به چه فرایندی تخلیه و بارگیری کالا گفته می شود؟
در روند تجارت بین المللی و وادات و صادرات کالا نیاز است تا محموله تجاری خریداری شده از کشور مبداء به کشور مقصد انتقال پیدا کند به این طریق که با استفاده از روش های مختلف بارگیری کالا و با توجه به نوع و ابعاد کالا، آن را درون وسیله حمل و نقل که می تواند بسته به روش حمل و نقل کالا کشتی، هواپیما و یا کامیون باشد بارگیری می کنند. سپس با رسیدن وسیله نقلیه به بندر گاه، فرودگاه و… محموله تجاری از دورن وسیله نقلیه تخلیه می شود و جهت ترخیص کالا از گمرک به این سازمان که شعب گوناگونی در سرتاسر کشور دارد تخلیه می شود.
تخلیه و بارگیری کالا تنها به این قسمت ختم نمی شود بلکه در بعضی از مراحل ترخیص کالا از گمرک نیز شاهد فرایند تخلیه و بارگیری کالا خواهیم بود. افرادی که مسدول انجام این فرایند هستند باید آن را بر اساس قوانینی که در این زمینه وضع شده است انجام دهند.
تخلیه و بارگیری کالا چگونه و به چه صورت انجام می گیرد؟
در طول روند واردات کالا، در مراحل ترخیص کالا، پس از ترخیص کالا از گمرک و… چندین بار شاهد فرایند تخلیه و بارگیری کالا خواهیم بود؛ از این رو در این قسمت به بررسی شیوه بارگیری و تخلیه کالا از ابتدای روند واردات کالا با توجه به روش حمل و نقل محموله تجاری از کشور مبداء به کشور مقصد می پردازیم.
روش حمل و نقل زمینی
در صورتی که تاجران روش حمل و نقل زمینی را برای انتقال محموله تجاری خود از کشور مبداء به کشور مقصد انتخاب نمایند، محموله تجاری مستقیما از کارخانه تولید شده در کشور مبداء با استفاده از نیروی انسانی و یا ماشین آلات مختلف مانند لیفتراک، جرثقیل، ریل و… بارگیری می شوند و با طی کردن مسافت بین دو کشور در یکی از گمرک های کشور مقصد به همان شیوه بارگیری شده تخلیه می شوند. و پس از طی کردن مراحل ترخیص کالا از انبار گمرک به انبارهای شخصی تاجران منتقل می شوند.
روش حمل و نقل دریایی
در روش حمل بار دریایی روند تخلیه و بارگیری کالا روندی طولانی و پر هزینه خواهد بود زیرا باید طی چندین مرحله انجام شود. در این روش حمل و نقل ابتدا محموله تجاری با استفاده از کامیون از کارخانه محل تولید به بندری منتقل می شوند، سپس در آنجا با توجه به نوع کالاهای موجود در محموله تجاری آن ها را در کانتینرهای مخصوص بارگیری می کنند و پس از آن با استفاده از ماشین ها و جرثقیل ها کانتینرها را به دورن کشتی منتقل می کنند. البته برای انتقال بعضی از محموله های تجاری مانند بارهای فله ای از کانتینر استفاده نمی شود.
پس از رسیدن کالاها به یکی از بندرهای دریایی کشور مقصد کانتینرها از کشتی تخلیه مدت کوتاهی را در بندر دریایی می مانند و پس از آن با استفاده از کامیون و یا قطارها به بنادر خشک منتقل شده و در نوبت ترخیص کالا از گمرک می مانند.
روش حمل و نقل هوایی
در صورتی که تاجران روش هوایی را برای حمل و نقل خود انتخاب نمایند روند تخلیه و بارگیری کالا به این صورت است که کالاها ابتدا به وسیله کامیون به فرودگاه منتقل شده در آن جا با توجه به نوع کالاها بسته بندی های لازم انجام می شود و پس از آن محموله تجاری به یکی از گمرک های فرودگاهی کشور مقصد جهت انجام فرایند ترخیص کالا از گمرک منتقل می شوند.
قوانین و مقررات مربوطه
در روند تجارت بین المللی برای تمامی مراحلی که باید طی شوند تا کالایی در کشور مقصد در دسترس مصرف کننده قرار بگیرد قوانین وضع شده است. هدف از ایجاد این قوانین این است که در تمامی مراحل که شامل خرید کالا، تخلیه و بارگیری کالا، حمل و نقل، ترخیص کالا از گمرک و.. می باشد، نظم ایجاد شود، آسیب به محموله های تجاری وارد نشود و در صورتی که مشکلی در هر کدام از مراحل ایجاد شد، فرد متخلف به آسانی شناسایی شود. از این جهت در این قسمت به ذکر چند مورد از قوانینی که باید در فرایند تخلیه و بارگیری کالا به آن توجه شود تا آسیبی به کالاها وارد نشده و مراحل ترخیص کالا بدون مشکل انجام شود اشاره می کنیم:
- استفاده از تجهیزات و ابزار آلات مناسب برای بارگیری کالا درون کامیون، هواپیما و کشتی
- انتخاب بسته بندی های مناسب
- انتخاب روش حمل و نقل مناسب با توجه به شرایط و خصوصیات محموله تجاری
- تهیه بارنامه که منزله ی مجوزی برای جابه جایی محموله تجاری است و حضور آن در مراحل ترخیص کالا ضروری می باشد.
- چیدمان درست و اصولی محموله تجاری بسته بندی شده در وسیله حمل و نقل
- بارگیری و تخلیه کردن محموله تجاری در وسیله حمل و نقل در مکان مناسب و قانونی مانند کارخانه ها، بنادر، فرودگاه، انبارها و … . در کل این روند باید در محدوده جغرافیایی قانونی انجام شود.
- و…
وظایف کارکنان هنگام بارگیری و تخلیه کالا
همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد در هنگام تخلیه و بارگیری کالا در روند تجارت بین المللی شاهد محموله های تجاری متنوعی با حساسیت های گوناگون هستیم که لازم است در روند بارگیری و تخلیه هر کدام از این محموله های تجاری از افراد متخصصی استفاده شود تا در هنگام ترخیص کالا از گمرک شاهد آسیب هایی که در هنگام تخلیه و بارگیری به کالاها وارد شده است نباشیم از این رو لازم است تا شرکت های باربری و افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند در روند تخلیه و بارگیری کالا مهارت لازم را داشته باشند و به وظایفی که در این راستا دارند به دقت عمل نمایند. از جمله وظایفی که شرکت های باربری و کارکنان این شرکت ها بر عهده دارند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اطلاع دقیق شرکت باربری از محتویات محموله تجاری
- اطلاع یافتن از روش حمل متناسب با هر کالا
- توجه کردن به تذکرات فروشنده کالا در رابطه با توحه جابه جایی کالاها
- تذکر دادن به راننده ی وسیله حمل و نقل در رابطه با حمل نقل ایمن
- اطمینان حاصل کردن از تناسب وسیله حمل و نقل با وزن و حجم محموله تجاری
- ارائه دادن اطلاعات محموله تجاری به راننده وسیله نقلیه
- استفاده مناسب از تجهیزات ایمنی مانند ضربه گیرها و ابزار مهار
- و..
نقل و انتقال کالاهای خطرناک چگونه است؟
قبل از ارائه توضیحات در رابطه با فرایند تخلیه و بارگیری کالاهای خطرناک به ارائه تعریفی در رابطه با این کالاها بپردازیم. کالای خطرناک کالایی است که در حالت عادی دارای وضعیت ناپایداری باشد و شرایط آسیب زدن به انسان ها، حیوانات و محیط زیست داشته باشند. با توجه به تعریفی که درباره کالاهای خطرناک ارائه شد این کالاها در تمامی مراحل خرید کالا، انتقال کالا به کشور مقصد، ترخیص کالا از گمرک و.. می توانند خطر آفرین باشند؛ از این رو باید در فرایند تخلیه و بارگیری کالا در تمامی مراحل ترخیص کالا موارد ایمنی رعایت شود. از جمله نکاتی که باید در روند تخلیه و بارگیری کالاهای خطرناک رعایت شوند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- استفاده افرادی که در زمینه تخلیه و بارگیری کالا از لباس مخصوص و ماسک شبرنگ برای جلوگیری از آسیب دیدن
- مشخص کردن کانیتنرها و بسته هایی که محتویات آن ها کالاهای خطرناک است.
- دسته بندی کردن کالاهای خطرناک
- استفاده از علائم نشان دهنده خطر بر روی بسته بندی کالاها
- به کار بردن نهایت دقت در روند جابه جایی این گونه کالاها
- نگهداری کالاهای خطرناک در مکان های مناسب بر اساس اطلاعات کالاها و چیدمان درست آن ها در وسیله حمل و نقل
- و…
مسئولیت ها و هزینه های تخلیه و بارگیری به عهده کیست؟
یکی از هزینه هایی که باید در راستای واردات و صادرات کالا پرداخت شود هزینه تخلیه و بار گیری محموله تجاری در کشور مبداء و کشور مقصد می باشد. زمانی که فرشنده و خریدار محموله تجاری قرار دادی را به منظور رسمی نمودن معامله ی خود تنظیم می کنند و با درج یک مورد از قوانین اینکوترمز در قرار داد تمامی وظایف و ریسک هایی که از زمان خروج محموله تجاری از انبار یا کارخانه محل تولید، تا ورود آن به بازار مصرف وجود دارد را بین خود تقسیم می کنند.
بر همین اساس وظیفه پرداخت هزینه بارگیری و تخلیه کالا با توجه به نوع قانون اینکوترمز انتخاب شده بر عهده فروشنده و یا خریدار قرار خواهد گرفت. افرادی که اطلاعات دقیقی از قوانین اینکوترمز ندارند می توانند جهت کسب اطلاعات مورد نیاز خود به مشاوران حرفه ای و مجرب ما در گروه ققنوس ترخیص مراجعه نمایند.
با توجه به نوع قانون اینکوترمز درج شده در قرار داد فروش محموله تجاری، خریدار و یا فروشنده باید به یکی از شرکت های فعال در زمینه حمل و نقل مراجعه نموده و با در نظر گرفتن شرایط مربوطه یکی از روش های حمل و نقل را انتخاب نموده و برای حمل و نقل محموله تجاری از کشور مبداء به کشور مقصد با شرکت حمل و نقل قرار داد ببندد.
پس از تنظیم قرار داد شرکت حمل و نقل بر اساس مفاد ذکر شده در قرار داد وظیفه بارگیری و تخلیه کالا را بر عهده خواهد گرفت. برای بارگیری کالا درون وسایل نقلیه بین المللی و همچنین تخلیه آن شرکت های فعال در این زمینه در بندرگاه ها، فرودگاه ها و.. با تجهیزات مورد نیاز حضور دارند که به طور معمول در زمینه تخلیه و بارگیری کالا با شرکت های حمل و نقل همکاری می کنند.
انواع شیوه های تخلیه و بارگیری کالا
انواع شیوه های انتقال کالا در زمان تخلیه و بارگیری مربوط به چندین قرار داد بین المللی می باشد. این شیوه شامل موارد زیر هستند:
قراردادهای تیپ E
شیوه بارگیری و تخلیه کالا بر اساس قراردادهای تیپ E که مخفف عبارت EX Work هستند کالا در کشور مبداء در کارخانه محل تولید به خریدار تحویل داده می شود. بر اساس این قرار داد تمامی مسئولیت ها ( بیمه نامه ) و هزینه های بارگیر، حمل و نقل، تخلیه و.. در ترمینال، فرودگاه و یا بندر بر عهده خریدار یا نماینده قانونی آن می باشد.
قراردادهای تیپ F
شیوه بارگیری و تخلیه کالا بر اساس قرار دادهای تیپ F به معنی تحویل دادن محموله تجاری به وسیله فروشنده در ترمینال، فرودگاه و یا بندرگاه کشور مبداء است. قرار دادهای تیپ F به چند دسته مختلف تقسیم می شوند که شامل ترم FCA ،FAS ، FOB و.. می باشد. بارزه اصلی این تیپ قراردادها این است که در تمامی این دسته قراردادها مسئولیت فروشنده تنها تا مکان حمل و نقل و یا داخل وسیله نقلیه می باشد و پس از آن تمامی مسولیت ها و هزینه های حمل و نقل، بارگیری و تخلیه محموله تجاری بر عهده خریدار است.
قراردادهای تیپ C
شیوه بارگیری و تخلیه کالا در قرار داد های تیپ C به این صورت هستند که فروشنده محموله تجاری را تا محل حمل بار یعنی فرودگاه، بندرگاه و یا ترمینال منتقل می کند و هزینه های مربوط به بارگیری محموله تجاری را به درون وسلیه حمل پرداخت کند. قرار دادهای تیپ C در چند دسته بندی مختلف تقسیم شده است. در این دسته قرار دادها مسئولیت فروشنده با بارگیری محموله تجاری درون کشتی، هواپیما و یا ترانزیت به پایان رسیده و مسئولیت خریدار آغاز خواهد شد.
قراردادهای تیپ D
شیوه بارگیری و تخلیه کالا در قرار دادهای تیپ D به این صورت است که فروشنده وظیفه دارد محموله تجاری را در کشور مقصد به خریدار و یا نماینده آن تحویل دهد. قرار داده های تیپ D با سه قرار داده های تیپ E ،F و C متفاوت می باشد. قرار دادهای تیپ D در چند دسته مختلف تقسیم می شوند که بر اساس توافق بین فروشنده و خریدار مکان دقیق تحویل کالا در کشور مقصد و مسئولیت های دو طرف مشخص می شود.
نتیجه گیری
هدف از تهیه این مقاله توسط ققنوس ترخیص آشنا کردن تاجران تازه کار با اهمیت فرایند تخلیه و بارگیری کالا است؛ زیرا این روند از زمان خرید کالا شروع شده و تا زمان ترخیص کالا از گمرک ادامه دارد. در این مقاله اطلاعات مفیدی ارائه شده است که تاجران می توانند در راستای تخلیه و بارگیری کالا در مراحل ترخیص کالا از آن استفاده نمایند و در صورتی که به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارند می توانند از طریق راه های مختلف ارتباطی با کارشناسان گروه ققنوس تماس حاصل کرده و اطلاعات مورد نیاز خود در این زمینه دست پیدا کنند.
تاجران می توانند در رابطه با قوانین تخلیه و بارگیری کالا و نکاتی که باید در رابطه با این فرایند رعایت شود از کارشناسان گروه ققنوس ترخیص مشاوره دریافت نمایند تا در صورتی که آسیبی به محموله تجاری شان در روند بارگیری و نقل و انتقالات وارد شده است بتوانند حقوق خود را از شرکت های باربری مطالبه نمایند.
شرکت های باربری برای تخلیه و بارگیری کالا باید به چه نکاتی توجه کنند؟
شرکت های باربری در هنگام تخلیه و بارگیری کالا باید به مواردی چون تذکرات فروشنده، اطلاع یافتن از نوع کالا، روش های استاندارد بارگیری و تخلیه با توجه به نوع کالا، رعایت نکات ایمنی، اطلاع یافتن از ابعاد کالا و وسیله نقلیه، استفاده از تجهیزات کامل و استاندارد و … توجه نمایند.
چگونه می توان تخلیه و بارگیری کالاهای خطرناک را انجام داد؟
در هنگام تخلیه و بارگیری کالاهای خطرناک باید از افراد متخصص در این زمینه با توجه به نوع کالا، تجهیزات مورد نیاز، درج برچسب های لازم بر روی کانتینر حامل کالا یا مواد خطرناک، قرار دادن کالا در محل به خصوص، رعایت نکات ایمنی، دسته بندی کالاها و … توجه کرد تا اتفاقی رخ ندهد.
چه کسی باید هزینه حمل و نقل تخیله و بارگیری محموله تجاری را پرداخت کند؟
مسئولیت پرداخت هزینه های مربوط به تخلیه و بارگیری و حمل و نقل محموله تجاری بر عهده فروشنده و یا خریدار کالا خواهد بود و بر اساس قوانین اینکوترمز درج شده در قرار داد که مورد توافق طرفین است تعیین خواهد شد.
چند روش برای تخلیه و بارگیری محموله های تجاری وجود دارد؟
روش تخلیه و بارگیری محموله های تجاری باید بر اساس نوع روش حمل و نقل، نوع کالا، بسته بندی کالا و.. انتخاب شود. از جمله این روش ها می توان به تخلیه و بارگیری محموله های دریایی، هوایی و زمینی اشاره نمود.
