آیا تا به حال نگران انجام معاملات بزرگ با شرکای تجاری در کشورهای دیگر بوده‌اید؟
این نگرانی ممکن است به علت عدم پرداخت وجه یا دریافت کالای نامرغوب باشد؛ برای رفع این مشکل باید چه کنیم؟
پاسخ ما به این سوال استفاده از اعتبار اسنادی است. در واقع اعتبار اسنادی، همان کلید طلایی است که این نگرانی‌ها را برای شما عزیزان برطرف میکند. این ابزار قدرتمند مالی، مانند یک قراردادی محکم، تضمین میکند که طرفین معامله به تعهدات خود به طور کامل عمل کنند. از این رو اگر کنجکاو شدید؛ تا در مورد اعتبار اسنادی بیشتر بدانید باید بگوییم قرار است در این مقاله از سوی کارشناسان گروه تجاری ققنوس، شما را با دنیای شگفت‌انگیز اعتبار اسنادی آشنا کنیم؛ از انواع مختلف آن تا مزایا و کاربردهایش، همه و همه را به زبان ساده برایتان توضیح خواهیم داد. پس اگر قصد کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه را دارید و می‌خواهید در تجارت بین‌المللی موفق باشید، این مطلب را از دست ندهید.
اعتبار اسنادی (LC) چیست؟
اعتبار اسنادی یا (Letter of Credit) در واقع یک تعهد بانکی است که به جای خریدار، تضمین پرداخت وجه به فروشنده را بر عهده می‌گیرد. این ابزار مالی به ویژه در تجارت بین‌المللی برای کاهش ریسک معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد. حالا پس از مفهوم اعتبار اسنادی قصد داریم تا به طور مختصر و مفید در مورد این سند پر سروصدا صحبت کنیم، در بخش بعدی به بررسی انواع مختلف آن خواهیم پرداخت.
انواع اعتبار اسنادی یا ال سی
اعتبار اسنادی یا Letter of Credit یکی از مهمترین ابزارهای پرداخت در تجارت بین‌الملل است. این ابزار، تضمینی است که بانک به صادرکننده کالا ارائه می‌دهد مبنی بر اینکه در صورت ارائه اسناد مورد قبول، مبلغ معامله به وی پرداخت خواهد شد. اعتبار اسنادی به دلیل کاهش ریسک عدم پرداخت هزینه معامله، اعتماد بین طرفین معامله را افزایش می‌دهد.
اعتبارات اسنادی بر اساس ویژگی‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می‌شود:
- اعتبار اسنادی تایید شده (Confirmed L/C)
- اعتبار اسنادی تایید نشده (Unconfirmed L/C)
- اعتبار اسنادی قابل انتقال (Transferable L/C)
- اعتبار اسنادی غیرقابل انتقال (Non-Transferable L/C)
- اعتبار اسنادی برگشت‌پذیر (Revocable L/C)
- اعتبار اسنادی برگشت‌ناپذیر (Irrevocable L/C)
- اعتبار اسنادی دیداری (at Sight L/C)
- اعتبار اسنادی مدت‌دار (usance L/C)
- اعتبار اسنادی بازگشت‌پذیر پس از حمل (Revocable after Shipment L/C)
- اعتبار اسنادی اتکایی (Back-to-Back L/C)
- اعتبار اسنادی چرخشی (Revolving L/C)
- ماده قرمز(red clause L/C)
- اعتبار اسنادی وارداتی و صادراتی
در ادامه برای آشنایی شما همراهان عزیز به توضیح موارد فوق اشاره می‌کنیم.
اعتبار اسنادی وارداتی و صادراتی
اعتبار اسنادی وارداتی و صادراتی، یک مکانیزم تضمینی برای پرداخت در تجارت جهانی است که به هر دو طرف معامله اطمینان خاطر می‌دهد که معامله به خوبی و در صحت کامل انجام می‌شود. انتخاب نوع اعتبار اسنادی به عوامل مختلفی مانند نوع کالا، شرایط بازار، و توافقات بین خریدار و فروشنده بستگی دارد.
اعتبار اسنادی وارداتی و صادراتی از نظر موقعیت طرفین معامله نسبت به یکدیگر تعریف می‌شوند:
اعتبار اسنادی وارداتی
اعتباری است که خریدار (واردکننده) در کشور خود برای خرید کالا از فروشنده (صادرکننده) در کشور دیگر گشایش میکند. در این نوع قرارداد بانک خریدار، متعهد می‌شود که در صورت ارائه اسناد مورد قبول توسط فروشنده (مانند بارنامه، صورتحساب تجاری، گواهی بازرسی و…)، مبلغ معامله را به فروشنده پرداخت کند.
اعتبار اسنادی صادراتی
همان اعتبار اسنادی وارداتی است، اما از دیدگاه فروشنده (صادرکننده) به آن اعتبار اسنادی صادراتی گفته می‌شود. فروشنده (صادرکننده) از طریق بانک خود، اعتبار اسنادی گشایش شده توسط خریدار را دریافت میکند و پس از ارسال کالا و ارائه اسناد به بانک خود، وجه کالا را دریافت میکند.
| مزایا برای صادرکننده | مزایا برای واردکننده |
| اطمینان از دریافت وجه کالا و کاهش ریسک عدم پرداخت توسط خریدار. | اطمینان از اینکه کالا به موقع و با کیفیت مناسب تحویل می‌شود و فروشنده نمی‌تواند بدون ارائه اسناد، مطالبه وجه کند. |
اعتبار اسنادی قابل برگشت Revocable L/C
اعتبار اسنادی قابل برگشت نوعی از اعتبار اسنادی است که در آن، خریدار یا بانک گشایش‌کننده اعتبار، بدون نیاز به اطلاع قبلی فروشنده، می‌تواند شرایط اعتبار را تغییر داده یا حتی اعتبار را لغو کند. این نوع اعتبار به دلیل عدم اطمینان فروشنده به دریافت وجه، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از ویژگی های اعتبار اسنادی قابل برگشت می‌توان به عدم اطمینان فروشنده و انعطاف پذیری برای خریدار نام برد. این روش نسبت به سایر روش ها کمتر مورد استفاده واقع می‌شود.
اعتبار اسنادی غیر قابل برگشت Irrevocable L/C
اعتبار اسنادی غیر قابل برگشت یکی از رایج‌ترین و مطمئن‌ترین انواع اعتبار اسنادی در تجارت بین‌المللی است. در این نوع اعتبار، بانک گشایش‌کننده (معمولاً بانک خریدار) تعهد میکند که در صورت ارائه اسناد مورد قبول توسط فروشنده، مبلغ مشخصی را به وی پرداخت نماید. ویژگی بارز این نوع اعتبار، عدم امکان تغییر یا لغو آن بدون موافقت فروشنده است.
اعتبار اسنادی غیر قابل برگشت از محبوبیت زیادی برخوردار می باشد که از دلایل آن می توان به اطمینان خاطر فروشنده و کاهش ریسک عدم پرداخت اشاره کرد
اعتبار اسنادی قابل انتقال Tranferable L/C
اعتبار اسنادی قابل انتقال نوعی از اعتبار اسنادی است که به ذینفع (معمولاً فروشنده اولیه) اجازه می‌دهد تا تمام یا بخشی از آن را به شخص ثالث منتقل کند. به عبارت دیگر، ذینفع اولیه می‌تواند بخشی از تعهد پرداخت را به شخص دیگری که در زنجیره تامین کالا نقش دارد (مانند تولید کننده کالا) واگذار کند.
اعتبار غیر قابل انتقال Untransferable L/C
اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال یک ابزار ساده و ایمن برای پرداخت در تجارت بین‌الملل است. اگر خریدار به دنبال کنترل بیشتر بر معامله و کاهش ریسک است، این نوع اعتبار گزینه مناسبی است. در اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال ، ذینفع (معمولاً فروشنده اولیه) حق ندارد کل یا بخشی از تعهد پرداخت را به شخص دیگری منتقل کند. به عبارت ساده‌تر، فروشنده نمی‌تواند این اعتبار را به شخص دیگری واگذار کند.
در این روش، خریدار کنترل بیشتری بر نحوه انجام معامله و دریافت کالا دارد و همچنین ریسک کلاهبرداری کاهش یافته و فرآیند پرداخت در این نوع اعتبار ساده‌تر و شفاف‌تر است.
اعتبار اسنادی تایید شده Confirmed L/C
اعتبار اسنادی تایید شده یک ابزار قدرتمند برای کاهش ریسک و افزایش اطمینان در معاملات بین‌المللی است. اگر فروشنده به هر دلیلی به اعتبار بانک خریدار اطمینان نداشته باشد، می‌تواند درخواست اعتبار تایید شده کند. اعتبار اسنادی تایید شده نوعی از اعتبار اسنادی است که در آن، بانک گشایش‌کننده اعتبار (بانک خریدار) علاوه بر تعهد خود، از یک بانک معتبر دیگر (معمولاً در کشور فروشنده) می‌خواهد تا تعهد پرداخت را تایید کند.
به عبارت دیگر، بانک دوم به عنوان تضمین‌کننده عمل میکند و در صورت عدم پرداخت توسط بانک اول، خود متعهد به پرداخت می‌شود.
اعتبار تایید نشده Unconfirmed L/C
اعتبار اسنادی تایید نشده (Unconfirmed Letter of Credit) نوعی از اعتبار اسنادی است که در آن، تنها یک بانک، یعنی بانک گشایش‌کننده اعتبار (معمولاً بانک خریدار) متعهد به پرداخت می‌شود. به عبارت ساده‌تر، در این نوع اعتبار، هیچ بانک دیگری تعهدی برای پرداخت ندارد.
اعتبار اسنادی تایید نشده یک گزینه اقتصادی‌تر برای معاملات است، اما ریسک آن نیز بیشتر است. انتخاب بین اعتبار تایید شده و تایید نشده به عوامل مختلفی مانند سطح اعتماد بین طرفین، وضعیت اقتصادی کشورها و اهمیت معامله بستگی دارد.
اعتبار اسنادی نسیه یا مدت دار Usance L/C
اعتبار اسنادی نسیه یا مدت‌دار نوعی اعتبار اسنادی است که در آن، پرداخت وجه به فروشنده بلافاصله پس از ارائه اسناد انجام نمی‌شود، بلکه پس از گذشت مدت زمان مشخصی که در اعتبار ذکر شده است، صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، فروشنده به خریدار مهلت می‌دهد تا بهای کالا را پس از دریافت و فروش آن بپردازد.
فروشنده با استفاده از این نوع اعتبار، وارد بازار‌های جدیدی شود و به مشتریان خود فرصت بیشتری برای پرداخت بدهد.
این معاملات معمولا در کشورهایی که کمبود ارز دارند اتفاق می‌افتند.
اعتبار پشت به پشت یا اتکایی Back to Back L/C
اعتبار اسنادی پشت به پشت یا اتکایی نوعی از اعتبار اسنادی است که در آن، ذینفع یک اعتبار اولیه (که خود توانایی تهیه و ارسال کالا را ندارد) گشایش میکند و با استفاده از آن اعتبار به عنوان پشتوانه، اعتباری جدید به نفع یک تامین‌کننده دیگر گشایش میکند. به عبارت ساده‌تر، این نوع اعتبار مانند یک زنجیره عمل میکند که در آن، یک اعتبار به اعتبار دیگری متصل است.
اعتبار دیداری At Sight L/C
اعتبار اسنادی دیداری نوعی از اعتبار اسنادی است که در آن، بانک گشایش‌کننده اعتبار (معمولاً بانک خریدار) متعهد می‌شود بلافاصله پس از ارائه اسناد صحیح و کامل توسط فروشنده، وجه مورد نظر را به حساب فروشنده واریز کند. به عبارت ساده‌تر، در این نوع اعتبار، فروشنده بلافاصله پس از ارسال کالا و ارائه اسناد مورد نظر، وجه خود را دریافت میکند.
در مواردی که فروشنده به دنبال پرداخت سریع و کاهش ریسک است، این نوع اعتبار گزینه مناسبی است.
اعتبار اسنادی گردان Revolving L/C
اعتبار اسنادی گردان نوعی از اعتبار اسنادی است که برای تسهیل معاملات طولانی‌مدت و تکراری بین دو طرف تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع اعتبار، پس از هر بار استفاده ذینفع از اعتبار، همان مبلغ مجدداً در حساب بانک شارژ می‌شود و برای معامله بعدی، نیازی به افتتاح حساب جدید نخواهد بود. به عبارت ساده‌تر، اعتبار اسنادی گردان مانند یک خط اعتباری برای تجارت‌های تکراری عمل میکند.
اعتبار ماده قرمز Red Clause L/C
اعتبار اسنادی ماده قرمز نوعی از اعتبار اسنادی است که به فروشنده اجازه می‌دهد قبل از ارسال کالا، بخشی از مبلغ اعتبار را به عنوان پیش‌پرداخت دریافت کند. این نوع اعتبار به ویژه در مواردی که فروشنده نیاز به تامین مالی برای تولید یا تهیه کالا دارد، بسیار مفید است. توجه کنید که نامگذاری این نوع اعتبار به ماده قرمز به این دلیل است که در گذشته، بانک گشایش‌کننده اعتبار، شرط پرداخت پیش‌پرداخت به فروشنده را با جوهر قرمز در متن اعتبار قید می‌کرد تا به اهمیت و خاص بودن این شرط اشاره کند.
حال که با انواع اعتباری اسنادی آشنا شدیم، در مرحله بعدی نیاز داریم تا مراحل گشایش اعتبار اسنادی را بدانیم که ما این مراحل را به ترتیب در قسمت بعدی برای شما لیست کرده‌ایم.
مراحل گشایش اعتبار اسنادی چگونه است؟
اعتبار اسنادی یکی از ابزارهای مهم در تجارت بین‌المللی است که به منظور تضمین پرداخت به فروشنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرایند گشایش اعتبار اسنادی شامل چندین مرحله است که در زیر به طور خلاصه شرح داده شده است:
1. توافق اولیه بین خریدار و فروشنده:
- توافق بر روی شرایط فروش
- تصمیم برای استفاده از اعتبار اسنادی
2. درخواست گشایش اعتبار از بانک:
- تکمیل فرم درخواست
- ارائه مدارک
- تعیین شرایط اعتبار
3. بررسی درخواست توسط بانک:
- بررسی اعتبار مشتری
- بررسی مدارک
- تعیین کارمزد
4. صدور اعتبار اسنادی:
- تهیه متن اعتبار
- ارسال اعتبار به بانک فروشنده
5. دریافت اعتبار توسط فروشنده:
- دریافت متن اعتبار
- بررسی شرایط اعتبار
6. ارائه اسناد به بانک:
- تهیه اسناد
- ارائه اسناد به بانک
7. بررسی اسناد توسط بانک:
- بررسی تطابق اسناد با شرایط اعتبار
- تایید اسناد
8. پرداخت به فروشنده:
- واریز وجه به حساب فروشنده
9. اتمام فرایند:
- بستن پرونده
در حین طی کردن این مراحل، شما نیاز دارید تا یک سری مدارک را همراه خود داشته باشید.این مدارک مورد نیاز جهت گشایش اعتبار اسنادی را در بخش بعد به صورت کامل توضیح خواهیم داد.
مدارک مورد نیاز جهت گشایش اعتبار اسنادی (LC)
مدارک مورد نیاز برای گشایش اعتبار اسنادی بسته به نوع کالا، کشور مقصد، بانک و شرایط خاص هر معامله ممکن است متفاوت باشد. اما به طور کلی، برخی از مدارک اصلی که معمولاً مورد نیاز است عبارتند از:
مدارک مربوط به خریدار:
- فرم درخواست گشایش اعتبار اسنادی
- مدارک شناسایی
- مدارک مالی
- قرارداد خرید
- پیش‌فاکتور یا پروفرما اینویس (performa invoice)
- بیمه نامه
مدارک مربوط به کالا:
- مشخصات کالا
- شرایط حمل و نقل
- مدارک مربوط به فروشنده
- اطلاعات فروشنده
- مدارک بانکی فروشنده
شاید برایتان سوال پیش بیاید که این‌همه مدارک و کاغذ‌بازی ارزش مزایایی که استفاده از اعتبار اسنادی برای ما فراهم میکند را دارد؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سوال را در قسمت بعد به طور مفصل بررسی کنیم.
مزایای استفاده از شیوه پرداخت اعتبار اسنادی
اعتبار اسنادی یکی از روش‌های پرداخت در تجارت بین‌المللی است که به دلیل مزایای فراوان، به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، بانک به عنوان ضامن عمل کرده و به فروشنده تضمین می‌دهد که در صورت ارائه اسناد مورد نیاز، وجه کالا به وی پرداخت خواهد شد.
مزایای اصلی اعتبار اسنادی عبارتند از:
- تضمین پرداخت برای فروشنده
- کاهش ریسک برای خریدار
- افزایش اعتماد بین طرفین
- تسهیل تجارت بین‌المللی
- تامین مالی برای تولید
- تعیین دقیق شرایط معامله
حال که با مزایا استفاده از اعتبار اسنادی آشنا شدیم، باید بررسی کنیم که چه هزینه هایی را ملزم هستیم تا پرداخت کنیم تا بتوانیم از اعتبار اسنادی استفاده کنیم. پس با ما همراه باشید تا در بخش بعد این هزینه ها را به طور مفصل بررسی کنیم.
هزینه های اعتبار اسنادی
استفاده از اعتبار اسنادی، شامل هزینه های مختلفی میباشد که لازم است پیش از استفاده از اعتبار، نسبت به آن ها آگاهی کامل داشته باشیم. این هزینه ها به صورت ذیل می‌باشند:
- هزینه پیش پرداخت اعتبار اسنادی
- مبلغ کارمزد گشایش اعتبار
- هزینه کارمزد فروش ارز
همچنین هزینه های جانبی نیز ممکن است وجود داشته باشند مانند هزینه حمل و نقل که بر عهده فروشنده است،هزینه های قانونی و مالی مانند هزینه تنزیل سند که با تغییر شرایط، مقدار آن نیز تغییر میکند.
همچنین باید در نظر داشت هرچه مقدار اعتبار بالاتر باشد،هزینه های آن نیز بیشتر خواهد بود.
آیا اعتبار اسنادی (LC) قابل برگشت است؟
یکی از مهمترین سوالاتی که ممکن است برای تاجران مطرح شود این است که آیا اعتبار اسنادی قابل بازگشت است یا خیر؟
در واقع روش های بسیار زیادی برای دریافت اعتبار اسنادی مرسوم هستند که یکی از آنها اعتبار اسنادی قابل برگشت است که مطابق آن، خریدار یا بانک گشایش کننده اعتبار، می‌توانند شرایط اعتبار را بدون اطلاع فروشنده، تغییر داده و یا لغو کنند.
آنچه در این مطلب خواندید…
در زمینه تجارت، ریسک، مهمترین فاکتور برای تاجران میباشد و اولین عاملی است که باید از تمام جوانب آن را بررسی کنند و بهترین تصمیم را اتخاذ نمایند. اعتبار اسنادی، راهی است تا فروشنده و خریدار با یک ریسک کاملا کنترل شده معامله خود را انجام دهند و با استفاده از آن بتوانند در رقابت واردات و صادرات باقی بمانند.
شما خواننده ارجمند، برای دستیابی به موفقیت در این زمینه به راهنمایی متخصصان در این زمینه نیاز دارید تا بتوانید به اهداف خود برسید. از این رو، ما خدمات ققنوس ترخیص در زمینه ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی و سایر گمرکات کشور و انجام اموری همچون افتتاح حساب اسنادی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
سوالات متداول
چه زمانی استفاده از اعتبار اسنادی توصیه می‌شود؟
زمانی که ریسک عدم پرداخت بالا باشد، برای معاملات با طرف‌های تجاری ناشناخته، یا در صورتی که خریدار به دنبال تضمین کیفیت و تحویل به موقع کالا باشد، استفاده از اعتبار اسنادی توصیه می‌شود.
چه تفاوت‌هایی بین اعتبار اسنادی و سایر روش‌های پرداخت مانند حواله یا کارت اعتباری وجود دارد؟
اعتبار اسنادی یک ابزار مالی پیچیده‌تر و امن‌تر از حواله یا کارت اعتباری است. در اعتبار اسنادی، یک بانک به عنوان ضامن عمل میکند و پرداخت تنها پس از ارائه اسناد مشخص انجام می‌شود.
چه عواملی بر هزینه‌های گشایش اعتبار اسنادی تأثیر می‌گذارند؟
هزینه‌های گشایش اعتبار اسنادی به عواملی مانند مبلغ اعتبار، نوع اعتبار، مدت اعتبار، کشورهای طرف معامله و روابط بانکی بین آنها بستگی دارد.
چه مشکلاتی ممکن است در اجرای اعتبار اسنادی رخ دهد و چگونه می‌توان آنها را حل کرد؟
از جمله مشکلات رایج می‌توان به اختلاف در تفسیر شرایط اعتبار، عدم ارائه اسناد صحیح و به موقع و مشکلات ناشی از تغییرات در قوانین و مقررات اشاره کرد.
2 پاسخ
خوب بود
نظر لطفتونه