مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده

یکی از مهمترین امور طی تجارت‌های بین المللی، ترخیص کالا جهت ارائه کالا به گمرک و جلوگیری از سواستفاده‌های قانونی و قاچاق کالا است. مراحل ترخیص کالا از لحاظ تعیین ارزش محموله‌های ترخیص شده حائز اهمیت هستند و به طور معمول توسط شرکت ترخیص کالا صورت می‌گیرند. از آنجا که این فرایند بازرگانی از سلسله مراتب مختلف و پیچیده‌ای همچون تهیه و جمع آوری مدارک، پرداخت هزینه‌های گمرکی و ثبت اسناد تشکیل شده است، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه با ققنوس ترخیص همراه باشید تا با آگاهی و شناخت کافی از مراحل ترخیص کالا از گمرک به فعالیت خود در زمینه واردات و صادرات کالا بپردازید.

اهمیت آشنایی با مراحل ترخیص کالا از گمرک

از مهمترین امور در زمینه واردات و صادرات کالا می‌توان به ترخیص کالا از گمرک اشاره کرد که مراحل آن در گمرکات کشورهای مختلف براساس قوانین و مقررات هر کشور متفاوت است. از آنجا که بروز هرگونه بی‌توجهی و بی‌دقتی در انجام مراحل ترخیص کالا و عدم شناخت صحیح قوانین و ضوابط موجود می‌تواند سبب کند شدن روند یا خسارت‌های اعتباری و مالی شود، لازم است پیش از آغاز فعالیت آشنایی کافی داشته باشید و با کمک یک شرکت ترخیص کالا به امور بازرگانی خود بپردازید.

درواقع فرایند ترخیص و آزادسازی محموله‌ها از گمرک همواره امری مهم و خطرناک در حوزه تجارت بین المللی بوده و عدم آشنایی کافی با هزینه‌های گمرکی و چگونگی ثبت اظهارنامه کالا می‌تواند مشکلات زیادی نظیر افزایش هزینه‌ها را با خود به همراه داشته باشد. شرکت‌هایی که زمینه ترخیص کالا از گمرک فعالیت می‌کنند به دلیل تجربه و دانشی که در این حوزه دارند، می‌توانند علاوه بر صرفه جویی در وقت شما، از بروز بسیاری از هزینه‌های بیهوده جلوگیری کنند؛ به همین منظور قصد داریم در ادامه مقاله علاوه بر معرفی دقیق تمام جوانب و مراحل ترخیص کالا، نقش مهم شرکت ترخیص کالا را نیز بررسی کنیم.

نگاهی کلی به فرایند ترخیص کالا

همانطور که اشاره کردیم، ترخیص کالا از گمرک یکی از مهمترین و حساس‌ترین فعالیت‌های اقتصادی است که با کنترل و بازرسی دقیقی جهت جلوگیری از قاچاق در گمرکات صورت می‌گیرد. آشنایی با مراحل این فرایند یکی از ضروری‌ترین و پرکاربردترین امور برای تاجران و بازرگانان است و باید مورد توجه زیادی قرار بگیرد.

 به طور کلی مراحل ترخیص کالا به شکل زیر دسته بندی می‌شوند:

• دریافت پروفرما
• تهیه فهرست عدل بندی یا پکینگ لیست
• بیمه کردن محموله برای بازرسی‌های مبدا و مقصد
• تشکیل پرونده جهت تخصیص ارز
• هماهنگی با شرکت حمل و نقل بین المللی مورد نظر
• دریافت اسناد حمل ارائه شده توسط شرکت حمل کننده
• تکمیل مدارک و اسناد مورد نیاز
• ورود اطلاعات در سامانه جامع امور گمرکی
• تنظیم پیش نویس دوراظهاری و پرینت اظهارنامه
• دریافت شماره کوتاژ و تعیین مسیر گمرکی
• اخذ مجوزهای ضروری ترخیص کالا
• صندوق، انبارداری، خروج کالا

البته توجه داشته باشید علاوه بر آشنایی با این سلسله مراتب، لازم است به قوانین و دستورالعمل‌های موجود نیز توجه داشته باشید تا تمام مراحل ترخیص کالا از گمرک را براساس ضوابط تعیین شده به انجام برسانید. خوب است بدانید برای انجام امور گمرکی نیاز  به اخذ مجوزهای ضروری دارید که از مهمترین این مجوزها می‌توان به کارت حق العملکاری و کارت بازرگانی اشاره کرد. این کارت توسط سازمان گمرک کشور صادر می‌گردد و فعالیت تجاری قانونی شما را به اثبات می‌رساند؛ البته توجه داشته باشید بدون دریافت کارت بازرگانی و با سپردن امور تجاری و بازرگانی خود به شرکت ترخیص کالا هم می‌توانید از انجام قانونی تمام مراحل مطمئن باشید.

صفر تا صد مراحل ترخیص کالا از گمرک

اگر به دنبال واردات کالا و آشنایی با مراحل ترخیص کالا هستید، مواردی که در ادامه معرفی می‌کنیم را دنبال کنید تا شناخت کافی از اولین تا اخرین مرحله فعالیت تجاری بین المللی خود پیدا کنید.

پیدا کردن فروشنده کالای مورد نظر

برای اینکه بتوانید از کیفیت خرید خود اطمینان کافی داشته باشید، باید فروشنده یا منبع تامین کننده مطمئنی را پیدا کنید که محصولات آنها بالاترین سطح کیفیت را دارند. جستجو در گوگل، بررسی نظر سایر خریداران در رابطه با تجربه خرید از یک فروشنده یا تولیدکننده خاص و توجه به تجربه خریدهای قبل، از جمله روش‌هایی هستند که به انتخاب بهترین فروشنده کمک می‌کنند؛ البته اتاق‌های بازرگانی هر استان هم منابع خوبی برای یافتن تامین کننده باکیفیت محصولات مورد نظر شما هستند.

درخواست کالا از فروشنده و دریافت پیش فاکتور

پس از پیدا کردن فروشنده یا تولیدکننده باکیفیت کالای خود می‌توانید با برقراری ارتباط و هماهنگی با بخش مدیریت بازرگانی شرکت تولید کننده، از آنها بخواهید تا محموله مورد نظر را براساس نوع، وزن، حجم، شیوه حمل و نقل و نحوه بسته بندی مورد نظر برای شما ارسال کنند.

پس از اطلاع درخواست خرید خود به فروشنده، سندی تحت عنوان پیش فاکتور همراه با مشخصات کامل کالا برای شما ارسال خواهد شد که تطابق این اطلاعات با بسته ارسال شده جهت انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک بسیار مهم است و لازم است تمام جزئیات درج شده را با موارد توافق شده به طور دقیق بررسی کنید.

تهیه وجه کالا

شما به عنوان فروشنده موظف هستید کل مبلغ اعلام شده در فاکتور را قبل از ارسال کالا، به شماره حساب فروشنده واریز کنید. روش‌های متفاوتی جهت پرداخت هزینه‌ها وجود دارند که روش خرید به صورت گشایش اعتبار اسنادی یکی از این روش‌های موجود است. در این شیوه پرداخت، مقداری از هزینه باتوجه به درخواست فروشنده به عنوان پیش پرداخت باید پرداخت شود که توضیحات تکمیلی و دقیق آن را می‌توانید در مقاله مربوط به اعتبار اسنادی مطالعه کنید.

ثبت اظهارنامه

پس از نهایی شدن خرید کالای مورد نظر خود، لازم است نسبت به ورود محموله به کشور و انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک اقدام کنید. اولین مرحله از فرایند ترخیص کالا، ثبت اظهارنامه گمرکی است که امروزه به صورت کاملا آنلاین و بدون مراجعه حضوری صورت می‌گیرد. نوع کالا، حجم، وزن، نوع بسته بندی، علامت تجاری، ارزش کالا و مشخصات فنی از جمله مواردی هستند که هنگام ورود کالا به گمرک مورد توجه و بازرسی قرار می‌گیرند؛ بنابراین افزودن این اطلاعات جهت کنترل و بررسی محموله مهم است.

با تکمیل و ثبت فرم اظهارنامه گمرکی در سامانه EPL، شماره‌ای منحصر به فرد تحت عنوان شماره کوتاژ نمایش داده می‌شود که فقط به همان کالا اختصاص دارد و مسئولان و کارمندان گمرکی کالا را با همان شماره شناسایی خواهند کرد. پس از بررسی و کنترل اطلاعات وارد شده و تائید اسناد ارائه شده، سیستم الکترونیکی مجددا موارد وارد شده را اعتبارسنجی می‌کند تا درصورت صحت اطلاعات، شماره اظهار را ارائه دهد و برای پرداخت الکترونیکی هزینه‌ها آماده خواهید بود.

پرداخت مالیات و عوارض واردات کالا

ورود کالا به کشور همراه با هزینه‌های گمرکی و مالیاتی است که جهت صدور اجازه انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک باید پرداخت شوند. محاسبه هزینه‌های گمرکی به دقت و دانش بالایی نیاز دارد و هرگونه بی‌دقتی می‌تواند منجر به خسارت‌های مالی هنگفت شود. برای پرداخت عوارض و مالیات‌های تعیین شده دو روش وجود دارد که پرداخت از طریق فیش بانکی و پرداخت به صورت الکترونیکی دو شیوه پرداخت موجود هستند.

ارائه اسناد و مدارک لازم

علاوه بر ثبت اطلاعات در سامانه جامع گمرکی نیاز به ارائه برخی اسناد و گواهی‌ها به سازمان‌های مربوطه دارید. گواهی بهداشت برای محصولات غذایی، آرایشی و بهداشتی، فاکتور خرید، پکینگ لیست، بارنامه، مانیفست، قبض انبار و گواهی مبدا از جمله مدارک مورد نیاز ترخیص کالا از گمرک هستند. درصورت هماهنگی با شرکت ترخیص کالا شما به عنوان تاجر نیازی به ارائه و دریافت این اسناد ندارید و حق العملکاران گمرکی تمام مراحل ترخیص کالا را به دقت انجام خواهند داد.

بررسی تطابق مدارک ارائه شده

اداره گمرک با بررسی تطابق اسناد و مدارک ارائه شده جهت تعیین ارزیاب، تمام اطلاعات دریافتی را به دقت بررسی خواهد کرد تا در صورت عدم نقص، آنها را برای کنترل و بازرسی و صدور صورتحساب به بخش حسابداری تحویل دهد.

تعیین مسیر گمرکی

اداره گمرک به دلیل کمبود نیرو و صرفه جویی در وقت، مراحل احراز هویت کالا را به صورت الکترونیکی و توسط سه مسیر سبز، زرد و قرمز گمرکی انجام می‌دهد. تعیین مسیرهای گمرکی براساس عوامل مختلفی همچون نوع کالا، اعتبار صاحب کالا و کشور سازنده صورت می‌گیرد و از مهمترین مراحل ترخیص کالا است. هرکدام از مسیرها مفهوم خود را دارند و عبارتند از:

• مسیر سبز گمرکی: این مسیر راحت‌ترین مسیر برای عبور کالا است و محموله بدون بازرسی فیزیکی پس از تائید اظهارنامه به صندوق فرستاده می‌شود.
• زرد : در این مسیر گمرکی بررسی اسناد و مدارک ارائه شده توسط کارشناس گمرکی انجام می‌شود و درصورت تائید او، کالا اجازه ترخیص را دریافت می‌کند.
• مسیر قرمز گمرکی: این مسیر با بررسی و بازرسی سخت کالا به صورت فیزیکی و توسط کارشناس گمرک صورت می‌گیرد و درصورت نبود مشکل، کالا می‌تواند از گمرک ترخیص شود.

پس از ارجاع محموله به صندوق لازم است مبلغ تعیین شده توسط صاحب کالا به صورت نقدی پرداخت شود تا پروانه‌ای تحت عنوان پروانه سبز صادر شود. این پروانه به معنی پایان مراحل ارزیابی و پرداخت هزینه‌ها است و بعد از آن محموله برای خروج از گمرک آماده می‌شود.

انبارداری و بارگیری

اخرین مرحله از مراحل ترخیص کالا از گمرک می‌تواند مربوط به امور انبارداری و بارگیری باشد. بعد از اینکه موفق به اتمام تشریفات اداری گمرک، بازرسی کالا، پرداخت هزینه و دریافت سند سبز برای ترخیص کالا از گمرک به تنهایی یا همراه با شرکت ترخیص کالا شدید، می‌توانید مجوز بارگیری را دریافت و مبلغی را به عنوان هزینه انبارداری پرداخت کنید.

با پرداخت مبلغ انبارداری، بیجک انبار را از مسئول انبار دریافت خواهید کرد که نشان دهنده تحویل کالا به صاحب آن است و پس از آن ترخیص کار می‌تواند با ورود وسیله نقلیه مورد نظر خود به گمرک، بارگیری محموله را انجام و فرایند ترخیص کالا را به اتمام برساند.

تفاوت مسیرهای سبز، زرد و قرمز گمرکی

یکی از مراحل بسیار مهم در روند تجارت بین المللی ترخیص کالا از گمرک می باشد، اما با توجه به این که نوع محموله های تجاری وارداتی به کشور متفاوت می باشد نیازی نیست که برای بازرسی تمامی محموله های تجاری از یک روش استفاده نمود؛ از این رو سه روش مختلف تحت عنوان های مسیر سبز، مسیر زرد و مسیر قرمز برای بازرسی کالا طراحی شده است. روند بازرسی کالا در هر کدام از این روش ها به صورت زیر می باشد:

• مسیر سبز: مسیر سبز گمرکی از جمله سریع ترین روش های ترخیص کالا از گمرک می باشد. کالاهایی که در مسیر سبز قرار خواهند گرفت کم ترین و سریع ترین بازرسی گمرکی را خواهند داشت.
• مسیر زرد: در مسیر زرد گمرکی کارشناسان تنها اسناد و مدارک مربوط به محموله تجاری را که توسط صاحب کالا ارائه شده است را بررسی می نمایند و دیگر نیازی به انجام بازرسی فیزیکی محموله های تجاری که در این مسیر قرار می گیرند نیست.
• مسیر قرمز: مسیر قرمز گمرکی از جمله مسیرهایی است که کالاهای حساس را در آن مورد بررسی قرار می دهند از این رو لازم است تا محموله هایی که در این مسیر قرار می گیرند، هم از لحاظ اسناد و مدارک ارائه شده و هم از لحاظ فیزیکی مورد بررسی قرار گیرند.

ارزیاب گمرک کیست؟

یکی از مراحلی که محموله های تجاری چه در هنگام واردات و چه در هنگام صادرات باید آن را طی کنند تا اجازه ترخیص کالا از گمرک صادر شود، مرحله ارزیابی محموله تجاری می باشد، که انجام این کار بر عهده شخصی است که ارزیاب گمرک نامیده می شود. فردی که به عنوان ارزیاب گمرک مشغول فعالیت در گمرک می شود باید با تمامی بخش ها و قوانین گمرکی آشنایی کامل داشته باشد و تمامی امور گمرکی مربوط به محموله های تجاری را انجام دهد.

ارزیاب گمرک باید دارای ویژگی هایی چون دقت فروان در هنگام بررسی، داشتن علم و قدرت تصمیم گیری، اعتماد به نفس، داشتن قاطعیت در کار و … باشد. برای این که بیشتر با ارزیاب گمرک و وظایفی که دارد آشنا شوید در ادامه به وظایف این شخص برای این مسئولیت اشاره خواهیم کرد.‌ از جمله وظایف ارزیاب گمرک می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• داشتن اطلاعات کامل نسبت به قوانین، امور و بخش های گمرکی
• جلوگیری کردن از روند قاچاق و احتکار کالا
• بررسی محموله تجاری و چک کردن تطابق محموله ها با اطلاعاتی که برای هر محموله ارائه شده است.
• تهیه گزارش گمرکی در صورت وجود مغایرت بین محموله و اطلاعات ارائه شده توسط صاحب کالا
• نمونه برداری کردن از محموله های تجاری در صورت نیاز
• ضبط کردن کالاهای وارداتی و یا صادراتی غیر مجاز و صورت جلسه کردن آن ها
• بررسی کردن و کنترل اظهار نامه و تطابق آن با دیگر مدارک
• تنظیم کردن اظهار نامه اوراق تخلف در صورت وجود مغایرت در محموله ها با مدارک آن ها
• صادر کردن پروانه گمرکی پس از بررسی کردن کالا
• و …

مجوز استاندارد اجباری

یکی از بخش های مربوط به ترخیص محموله های تجاری وارداتی از گمرک، در زمینه دریافت مجوزهای مورد نیاز است، که انجام آن و همچنین نوع مجوزهای مورد نیاز به نوع کالای وارداتی بستگی دارد. یکی از انواع مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک، مجوز استاندارد اجباری می باشد.

مجوز استاندارد اجباری مجوزی است که در خصوص بعضی از کالاهای وارداتی و یا صادراتی خاص باید تهیه شود. این مجوز برای به دست آوردن اطمینان بیشتر در رابطه با نوع کالای صادراتی و یا وارداتی می باشد و هدف از دریافت آن تایید استانداردهای مورد نظر کشور مبداء و مقصد در خصوص کیفیت کالا است. دریافت مجوز استاندارد اجباری دارای مزیت های گوناگونی است که از جمله آن ها می توان به افزایش یافتن مدت زمان تعیین شده برای ترخیص کالا از سوی گمرک می باشد.

کلام پایانی

به طور کلی مراحل ترخیص کالا که شامل تهیه و جمع آوری مدارک، دریافت مجوزهای لازم، ثبت سفارش کالا، تنظیم دوراظهاری و پرداخت هزینه‌ها می‌شود که زمان و وقت زیادی را به خود اختصاص می‌دهند و در بسیاری از موارد به دلیل ناآگاهی تجار منجر به بروز خسارت و جریمه‌های سنگین می‌شوند. بنابراین آشنایی با تمام مراحل و شناخت اسناد و مدارک مورد نیاز پیش از آغاز فعالیت تجاری بین المللی کمک زیادی به تاجران و بازرگانان خواهد کرد.

علاوه بر این، شرکت های ترخیص کالا با ارائه خدمات مختلف در زمینه واردات و صادرات کالا و داشتن تیم حق العملکاران مجرب می‌توانند در تسریع انجام امور بازرگانی و کاهش هزینه‌های اضافی نقش چشمگیری داشه باشند. شرکت ققنوس ترخیص نیز با بهره گیری از کارشناسان و حق العملکاران مسلط بهترین خدمات را جهت ترخیص کالا از گمرک به شما تجار و بازرگانان عزیز ارائه می‌دهد.