تشریفات گمرکی چیست و چه مراحلی را شامل می‌شود ؟

اگر از آن دسته کسانی باشید که به امور بازرگانی و ترخیص کالا مشغول به کار باشید، حتما تاکنون اصطلاح تشریفات گمرکی به گوشتان خورده‌ است. تشریفات گمرکی در واقع شامل تشریفات لازم برای ترخیص کالا‌های وارداتی یا صادراتی در گمرک است. در این مقاله قصد داریم به بررسی مراحل تشریفات گمرکی و مراحل ترخیص کالا از گمرک بپردازیم. توجه داشته باشید که تشریفات گمرکی مطابق با آیین‌نامه، اظهارات گمرکی و همچنین قوانین امور گمرکی انجام می‌گیرد. بنابراین برای انجام این کار توجه به قوانین و مقررات اصل بسیار مهمی است. با ققنوس ترخیص همراه باشید تا در ادامه این مقاله به مراحل تشریفات گمرکی و مراحل ترخیص کالا بپردازیم.

منظور از تشریفات گمرکی چیست ؟

شاید با شنیدن اصطلاح تشریفات گمرکی برایتان سوال پیش آید که منظور از تشریفات گمرکی چیست ؟

توجه داشته باشید که این کار در راستای ترخیص کالا از گمرک انجام می‌گیرد. همان‌طور که اشاره کردیم تشریفات گمرکی براساس قوانین و آیین‌نامه‌های مخصوصی انجام می‌گیرد که یکی از مهم‌ترین اقدامات لازم برای انجام تشریفات گمرکی تنظیم اظهارنامه و ارائه آن به سازمان گمرک است. هنگامی‌ که قصد داشته باشید کالایی را به کشور وارد کنید یا به انجام صادرات بپردازید، باید آن کالا از گمرک عبور کند. به مجموعه این اقدامات تشریفات گمرکی گفته می‌شود.

در این راستا دولت قوانینی را برای امور گمرکی وضع کرده است. به‌همین علت صادرات و واردات کالا نیازمند دانش در امور گمرکی است و بدون تسلط به مراحل تشریفات گمرکی و مراحل ترخیص کالا صادرات و واردات برایتان بسیار سخت خواهد بود. بهره مندی از یک مشاوره بازرگانی حرفه‌ای می‌تواند شما را در راستای مراحل تشریفات گمرکی بسیار راهنمایی کند. بسیاری از افرادی که نمی‌‌توانند کالای خود را در بازه زمانی کوتاهی از گمرک ترخیص کنند، از قوانین گمرکی و تشریفات گمرکی بی‌اطلاع هستند.

برای ترخیص کالا هزینه‌های بسیار زیادی نیاز است. این سازمان برای ترخیص کالا هزینه‌هایی را دریافت می‌کند که در اص

طلاح به آن عوارض گمرکی گفته می‌شود. در حقیقت گمرک بعد از دریافت این هزینه به شما اجازه خروج کالا از گمرک را صادر خواهد کرد. درصورتی که بخواهید کالای خود را از سواحل کشور خارج کنید، باید به انجام تشریفات گمرکی بپردازید. در طی انجام این مراحل کالای شما در انبار نگه داشته شده و اقداماتی نظیر بازرسی برروی کالا انجام می‌شود.

ترخیص کالا از گمرک

اگر از آن دسته افرادی هستید که به عنوان یک بازرگان فعالیت‌های تجاری را انجام می‌دهید و در حوزه صادرات و واردات فعالیت می‌کنید، آشنایی با ترخیص کالا و مراحل ترخیص کالا اهمیت بسیار زیادی دارد. دانستن مراحل ترخیص کالا و مراحل تشریفات گمرکی برای هر فرد تازه‌کار که در حوزه تجارت و بازرگانی مشغول به کار است، اهمیت بسیار زیادی دارد. ترخیص کالا عبارت است از ارائه مدارک و آماده‌سازی آن‌ها جهت سهولت در صادرات و واردات شاید برایتان سوال پیش آید که منظور از آماده‌سازی چیست؟ منظور از آماده‌سازی پرداخت هزینه‌ های گمرکی حمل ‌و نقل تحویل گرفتن کالا و موارد دیگر است. با انجام این مراحل می‌توانید کالا خود را به راحتی از گمرک ترخیص کنید.

ترخیص کالا پروسه‌ای است که کالا برای ورود به کشور یا خروج از کشور طی می‌کند البته توجه داشته باشید که طی کردن این پروسه و سهولت در ترخیص کالا به دانش و تجربه فراوانی نیاز دارد. بنابراین می‌توانید از مشاورین و ترخیص‌کاران باتجربه ققنوس ترخیص در این حوزه کمک بگیرید. با استفاده از افراد باتجربه مراحل ترخیص کالا با حداقل وقت و هزینه انجام می‌گیرد.

مراحل ترخیص کالا از گمرک به طور ساده

‌برای ترخیص کالا از گمرک باید مراحلی طی شود. انجام این مراحل بسیار اهمیت داشته و بدون انجام هر یک از آن‌ها ترخیص کالا از گمرک امکان‌ پذیر نخواهد بود. با ما همراه باشید تا در ادامه به بیان مراحل ترخیص کالا از گمرک بپردازیم.

ثبت اظهار در سامانه مربوطه

اولین گام برای انجام ترخیص کالا از گمرک ثبت اظهار در سامانه EPL میباشد. همانطور که می‌دانید کالای مربوطه باید توسط مأموران گمرکی در گمرک مورد بررسی قرار گرفته شود که به این کار اصطلاح اظهار گفته می‌شود. اولین مرحله در ترخیص کالا ثبت اظهار در این سامانه است ثبت اظهار باید توسط خود فرد یا نماینده قانونی او به صورت آنلاین انجام شود.

شما می‌توانید به‌عنوان فرد واردکننده یا صادرکننده یا نماینده قانونی او اقدام به پر کردن اظهار‌نامه کنید. توجه داشته باشید که اطلاعات مربوطه در سامانه EPL را به درستی وارد کنید تا مشکلی در مراحل ترخیص کالا و مراحل تشریفات گمرکی رخ ندهد. پس‌ از تکمیل این مراحل یک شماره سری، سریال و شماره عطف را دریافت می‌کنید. توجه داشته باشید که از شماره سریال و شماره عطف پرینت گرفته و آن را برای انجام مراحل بعد نزد خود نگه دارید.

برای اظهار کالا در گمرک به به مدارکی احتیاج است که از جمله آن‌ها میتوان به اظهارنامه واردات قطعی، بارنامه، سند ترخیصیه ، گواهی مبدا، مجوز ثبت سفارش، لیست عدل بندی ، بیمه نامه، پروانه بهره‌برداری، کاتالوگ، بروشور، اعلامیه تامین ارز و کپی کارت بازرگانی معتبر اشاره کرد.

احراز هویت و تعیین مسیر

دومین مرحله در ترخیص کالا مرحله احراز هویت و تعیین مسیر است. در این مرحله اسناد به خوبی بررسی شده و در صورت تایید به صاحب کالا شماره ثبت مخصوصی داده می‌شود. ارائه شماره ثبت به صاحب کالا به این معنی است که اظهار‌نامه واردات یا صادرات کالا مختص به یک فرد است و این اظهار‌نامه ثبت و مهر شده‌ است.

کنترل کالا

سومین مرحله برای ترخیص کالا از گمرک کنترل کالا می‌باشد. برای کنترل کالا وارداتی یا صادراتی باید از یکی از سه مسیر سبز، زرد و قرمز عبور کند. درصورتی که کالای مربوطه در مسیر زرد یا قرمز قرار بگیرد، آن کالا باید توسط کارشناسان و بازرسان مربوطه مورد بررسی قرار گرفته و مجدداً با اسنادی که توسط صاحب کالا ارائه شده ‌است مطابقت داده شود. پس‌ از طی این مرحله ارزش اظهاری و سوابق گمرکی مجدداً مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دریافت مجوز‌ های لازم

یکی از مهم‌ترین مراحل برای ترخیص کالا و تشریفات گمرکی، دریافت مجوز‌های لازم است. مجوز‌های لازم باید برای هر کالایی از جمله کالا‌های ویژه و غیر ویژه اخذ شود. همچنین جهت آزاد‌سازی کالا باید گواهینامه‌های تعیین‌شده به وسیله کارشناسان مورد تایید قرار بگیرند. از جمله مهم‌ترین مجوز‌ها میتوان به مجوز‌های استاندارد، بهداشت، مخابرات، قرنطینه، مالیات، وزارت راه، جهاد، انرژی اتمی و تجهیزات پزشکی اشاره کرد.

بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط بازرسان مربوطه

در این مرحله، تعرفه گمرکی باید توسط بازرسان مورد ارزیابی قرار گرفته و با اسناد مربوط به کالا مطابقت داده شود‌. همچنین کارشناسان باید مجوز‌هایی که در مرحله قبل اخذ شده است را مجدد مورد بررسی قرار دهند. درصورتی که مجوز‌های مربوطه مشکلی نداشته‌‌اند، امضا و تایید می‌‌شوند.

صدور سند ترخیص

در اخرین مراحل از تشریفات گمرکی پس‌ از تأیید نهایی گمرک باید هزینه‌‌ای به‌صورت نقدی توسط صاحب کالا پرداخت شود. پس‌از اینکه فیش پرداختی توسط گمرک دریافت شد، گمرک پیش پروانه سبز و برای صاحب کالا صادر می‌کند. با پرداخت هزینه‌های گمرکی و دریافت پروانه ثبت صاحب کالا یا نماینده قانونی او می‌تواند کالای مربوطه را از گمرک خارج کند.

اجازه بارگیری

پس از مرحله صدور سند ترخیص توسط گمرک صاحب کالا باید مراحلی را جهت حمل‌ و نقل کالا طی کرده و با شرکت حمل ‌و نقل تسویه لازم را انجام دهد. پس‌ از دریافت قبض انبار گمرک مجوز بارگیری کالا را صادر می‌کند. در این ‌صورت صاحب کالا باید هزینه‌های انبار‌داری را پرداخت کند. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های تخلیه و بارگیری، مدت ‌زمان نگهداری کالا در انبار، بیمه کالا و غیره می‌‌باشد.

خروج کالا از گمرک

در این مرحله بیجک انبار از انباردار دریافت می‌‌شود. سپس انباردار پروانه سبز را چک می‌کند. پس از اتمام این مراحل انباردار به صاحب کالا اجازه می‌‌دهد تا کالای مربوطه را بارگیری کند. البته در این مرحله کالای صادراتی یا وارداتی توسط مأموران گمرکی مجدد بازرسی شده و پس ‌از بازرسی اجازه نهایی جهت خروج کالا به صاحب کالا یا نماینده قانونی او داده می‌شود.

تشریفات گمرکی برای کالا های وارداتی شامل چه مراحلی می‌شود ؟

تشریفات گمرکی برای کالا‌های وارداتی شامل مراحلی می‌شود که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• رهاسازی کالا برای مصرف: این مرحله شامل ترخیص کالا از گمرک هنگام ورود کالا و پرداخت عوارض و مالیات است.
• آماده کردن اظهارنامه مبادله کالا (DEB)
• ذخیره کردن پیوندی: در این مرحله، کالا در انبار پیوند خورده قرار داده می‌شود و امکان تقسیم قطعات برای ترخیص جزئی کالا از گمرک هنگام خروج از انبار رخ می‌دهد. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل تشریفات گمرکی است.
• ترانزیت در راستا کنترل گمرک: با استفاده از ترانزیت کالا‌های تحت کنترل گمرک منتقل می‌شوند.
• پذیرش موقت کالا: در این مرحله بدون پرداخت عوارض و مالیات کالا‌ها برای پردازش و تعمیر پذیرش می‌‌شوند.
• پردازش داخلی: پردازش داخلی جهت واردات مواد اولیه، بدون عوارض و پرداخت مالیات برای پردازش و صادرات مجدد کالا به کشور ثالث انجام می‌‌گیرد.
• استفاده نهایی: منظور از استفاده نهایی ترخیص کالا از گمرک بدون پرداخت عوارض گمرکی برای پردازش مواردی همانند سهمیه، حسابداری مواد و مجوز استفاده نهایی می‌‌باشد.
• مرحله پایانی: مرحله پایانی اجرای روش ترخیص کالا از گمرک داخلی می باشد.

تشریفات گمرکی برای کالا‌های صادراتی شامل چه مراحلی می‌‌شود ؟

تشریفات گمرکی برای کالا‌های صادراتی همانند کالا‌های وارداتی شامل مراحلی هستند که از جمله این مراحل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنظیم کردن و ارائه اظهارنامه
• ترخیص کالا از گمرک که صادرات نهایی در این مرحله انجام می‌شود.
• صادرات موقت: در صادرات موقت کالا‌های شما به کشوری ثالث صادر شده و مجدداً در انتظار واردات قرار می‌‌گیرد.
• پردازش بیرونی: جهت صادرات مواد اولیه به کشور ثالث برای پردازش صورت می‌گیرد. این کار قبل از واردات دوباره محصول نهایی انجام می‌شود.
• اجرای روش ترخیص کالا از گمرک داخلی

مدارک لازم جهت ترخیص کالا از گمرک

برای ترخیص کالا از گمرک و انجام تشریفات گمرکی مراحلی لازم است از جمله این مراحل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اسناد مربوط به بارنامه
• برگه‌‌ها و مجوزهای ترخیصی
• گواهی مبدا
• فاکتور‌های مربوط به خرید کالا
• اسناد مربوط به اعلامیه‌‌های تامین ارز
• برگه‌‌ها و پیش فاکتور
• اسناد مربوط به ثبت سفارش در سامانه تجارت
• لیست عدل‌بندی
• مدارک مربوط به پرداخت هزینه‌‌های شرکت حمل ‌و نقل
• اسناد بیمه حمل و نقل کالا
• اسناد مربوط به بیمه گمرکی کالا
• پروانه بهره‌‍‌برداری
• بروشور و کاتالوگ‌‌های مربوطه
• مجوز‌های ورود کالا به کشور
• کارت بازرگانی صاحب کالا
• مجوز‌های سلامت، بهداشت و استاندارد‌های مربوطه
• مجوز ترخیص کالا از گمرک

البته توجه داشته باشید که باتوجه به نوع کالا با مجوز‌های مختلفی روبه رو هستیم. بنابراین بهتر است با مشاوران بازرگانی ققنوس ترخیص مشورت کنید تا در وقت و هزینه شما صرفه جویی شود.

چگونگی تنظیم اظهارنامه گمرکی

برای انجام این کار ابتدا باید مشخصات شخصی خود را وارد کنید. سپس شرکت وارد کننده کالا اطلاعات لازم در مورد مشخصات و قیمت کالا را محاسبه می‌کند. این شرکت باید اطلاعات را به صورت دقیق و با جزئیات وارد کند. پس از طی این مراحل، اظهارنامه گمرکی، مورد پذیرش قرار می‌گیرد. سپس کالا مربوطه از لحاظ فیزیکی بررسی می‌شود و کتترل‌هایی بر روی کالا انجام می‌شود. همچنین بازرسان گمرک باید اظهارنامه را بررسی کند.

چرا برای انجام تشریفات گمرکی به یک شرکت ترخیص کالا نیاز دارید ؟

یکی از بهترین راه‌ها برای انجام تشریفات گمرکی، کمک گرفتن از یک شرکت ترخیص کالا است. یک شرکت ترخیص کالا حرفه‌ای به انجام تشریفات گمرکی و مراحل ترخیص کالا می‌پردازد. با استفاده از این شرکت‌ها در وقت و هزینه خود صرفه جویی خواهید کرد.

نحوه کار با سامانه جامع امور گمرکی

نحوه کار با سامانه جامع امور گمرکی به این صورت است که، افراد متقاضی استفاده از این سامانه باید ابتدا به آدرس این سایت را به نشانی WWW.EPL.IRICA.IR مراجعه نموده، سپس در صورتی که از قبل در این سامانه ثبت نام نموده اند باید نام کاربری و رمز عبور خود را در فیلدهای مربوطه وارد نموده و وارد سایت شده و با استفاده از نوار ابزار بالای صفحه به قسمت مورد نظر وارد شوید؛ اما در صورتی که فرد متقاضی، از سامانه جامع امور گمرکی جهت انجام تشریفات گمرکی تاکنون استفاده نکرده است، باید ابتدا فرایند ثبت نام را پشت سر بگذارند.

نحوه ثبت نام در سامانه جامع امور گمرکی به این صورت خواهد بود که افرادی که قصد ثبت نام در این سامانه را دارند باید ابتدا برای ورود به سایت یک نام کاربری و رمز عبور دریافت نمایند. روند دریافت این نام کاربری و رمز عبور به این صورت است که فرد متقاضی ثبت نام باید به صورت حضوری به یکی از دفاتر گمرک مراجعه نموده و با ارائه کارت شناسایی خود و با مراجعه به واحد انفورماتیک درخواست خود را مبنی بر ثبت نام در سامانه جامع امور گمرکی ارائه داده و پس از انجام فرایند ثبت نام، رمز عبور و نام کاربری خود را دریافت نماید.

معافیت های گمرکی

همان طور که در مقاله های پیشین به این مسئله اشاره شده است در هنگام ترخیص کالا از گمرک صاحبان کالا برای ورود محموله تجاری خود به کشور و استفاده قانونی از آن باید تمامی هزینه های گمرکی مربوط به محموله تجاری خود را بر اساس کد تعرفه گمرکی کالا پرداخت نمایند، اما گاهی اوقات در هنگام ترخیص کالا از گمرک بعضی از محموله های تجاری شامل طرح معافیت گمرکی می شوند و بر اساس این طرح هزینه های گمرکی محموله های تجاری به طور کامل صفر شده و یا شامل تخفیف خواهد شد.

معافیت های گمرکی به طور معمول شامل شرکت های دانش بنیان و شرکت های تایید شده می باشد. شرکت های دانش بنیان می توانند تا 15 سال معافیت گمرکی دریافت نمایند. یکی دیگر از طرح های معافیت شامل گمرک های جنوب کشور می شود. زمانی که صاحبان کالا از گمرک های جنوب کشور استفاده نمایند می توانند از طرح های معافیت این گمرک ها استفاده نمایند؛ در واقع هدف از اختصاص دادن طرح معافیت گمرکی به این گمرک ها ایجاد فرصت شغلی برای بومیان این مناطق می باشد. تاجران برای برخورداری از طرح معافیت گمرکی می توانند محموله های تجاری خود را به ترخیص کاران حرفه ای ما در گروه تجاری ققنوس ترخیص واگذار نمایند.

ممنوعیت های گمرکی

ممنوعیت های گمرکی به طور کلی به چهار دسته تقسیم می شوند: ممنوعیت کالاهای واردات قطعی، ممنوعیت کالاهای ورود موقت، ممنوعیت عبور ترانزیت خارجی، ممنوعیت در صادرات. و هر کدام از این دسته شامل یک سری از موارد خاص می باشند که در زیر به آن اشاره خواهد شد:

 ممنوعیت در واردات قطعی

• کالاهایی که از لحاظ شرع شامل ممنوعیت می شوند.
• کالاهایی که بر اساس جدول تعرفه گمرکی شامل ممنوعیت گمرکی شده اند.
• ورود انواع سلاح های گرم و سرد ممنوع می باشد و تنها با مجوز وزارت دفاع می توان اقدام به واردات چنین کالاهایی نمود.
• ورود هر گونه موارد مخدر و روانگردان ممنوع می باشد و تنها با مجوز وزارت بهداشت و درمان می توان نسبت به واردات آن ها اقدام نمود.
• ورود قطعات الکترونیکی و مخابراتی که کاربرد تجسسی دارند ممنوع می باشد و تنها تحت نظارت وزارت اطلاعات می توان نسبت به واردات آن ها اقدام نمود.
• ورود هر گونه کالایی که دارای علامتی مخالف با نظم و شان و عرف عمومی جامعه باشد.
• ورود هر گونه اسکناس، بلیط بخت آزمایی، تمبر و برچسب تقلبی و یا خارج شده از جریان قانونی
• و ….

ممنوعیت کالاهای ورود موقت

• ورود موقت کالاهایی که بر اساس قوانین واردات و صادرات کالا ورود آن ها به داخل کشور ممنوع می باشد.
• کالاهایی موضوع بند (پ)، (ج)، (چ)، (ح) که واردات موقت آن ها تنها با موافقت وزرتخانه ها امکان پذیر می باشد.
• ورود موقت کالاهایی که ورود آن ها نیاز به موافقت گمرک دارد.
• و …

ممنوعیت عبور ترانزیت خارجی

• فهرست این کالاهایی که حمل و نقل و عبور خارجی آن ها ممنوع می باشد، توسط شورای امنیت ملی تهیه می شود.
• عبور خارجی کالاهایی که بر اساس صلاح دید دولت به دلایل مختلف ممنوعه اعلام شده است.

ممنوعیت در صادرات

• کالاهایی که بر اساس قوانین شرعی و یا قوانین صادرات و واردات جمهوری اسلامی ممنوع است.
• صادرات هر گونه شیء که به تشخیص سازمان میراث فرهنگی عتیقه به حساب آیند.
• و ….

کلام پایانی

انجام تشریفات گمرکی نیازمند اطلاعاتی است. در این مقاله سعی کردیم، نکاتی را در مورد این موضوع و مراحل ترخیص کالا بیان کنیم. امیدواریم که این مطالب، اطلاعات مناسبی را در مورد انجام تشریفات گمرکی و مراحل تشریفات گمرکی در اختیارتان گذاشته باشد. شما می‌توانید کلیه امور گمرکی خود و ترخیص کالا از گمرک شهید رجایی بندرعباس، شهید باهنر، گمرک فرودگاه امام و.. را به ترخیص کاران حرفه‌ای ققنوس ترخیص بسپارید و محموله خود را در کوتاهترین زمان ممکن از گمرک خارج کنید.