(Free On Board) یک اصطلاح بین المللی حمل و نقل است که نقطه ای از زنجیره تأمین را توضیح میدهد که در آن خریدار یا فروشنده مسئولیت حمل کالا را میپذیرد. اینکوترم FOB به خریداران و فروشندگان کمک میکند تا خطرات مربوط به کالا، هزینه های حمل و نقل و مالکیت کالا را به آسانی مشخص کنند. ترم FOB به این معنی است که فروشنده کالا را برای صادرات ترخیص میکند و پس از رسیدن کشتی به بندر مقصد، کالا ها را به مشتری تحویل میدهد. از این لحظه به بعد، خریدار مسئول تمام خطرات و هزینه های مربوط به کالاست.
مقصد FOB یعنی فروشنده مالکیت کالا و کلیه مسئولیت های مربوط به آن را در حین حمل و نقل و تا زمانی که کالا به دست خریدار برسد، برعهده میگیرد. ما در شرکت ایران ترخیص مطالب مفیدی درباره اینکوترم FOB جمع آوری و منتشر کرده ایم که به شما کمک میکند که با اینکوترم FOB به طور کامل آشنایی پیدا کنید. تا پایان این مقاله با شرکت ایران ترخیص همراه باشید.
نکات کلیدی در رابطه با اینکوترم FOB
- Free On Board (FOB) از اصطلاحات اینکوترمز است که برای بیان زمان انتقال مالکیت کالا از فروشنده به خریدار و اینکه کدام طرف مسئولیت ها و خطرات را برعهده دارد، استفاده میشود.
- “مبدأ FOB” به این معناست که خریدار پس از دریافت کالا، مالکیت و مسئولیت آسیب دیدن یا گم شدن کالا را میپذیرد و فروشنده دیگر مسئولیتی در قبال کالا نخواهد داشت.
- “مقصد FOB” یعنی فروشنده ریسک ضرر را تا زمانی که کالا به خریدار برسد، حفظ میکند.
- مفاد FOB میتوانند بر مواردی مانند هزینه ها، حمل و نقل و بیمه تأثیرگذار باشند.
اینکوترم FOB چیست؟
اینکوترم FOB یک اصطلاح رایج میان خریداران و فروشندگان است و برای انواع حمل و نقل داخلی و بین المللی استفاده میشود. ترم FOB در یک قرارداد تجاری حمل و نقل، موارد مختلفی مثل زمان و مکان تحویل کالا، پرداخت وجه، زمان انتقال ریسک ضرر از فروشنده به خریدار و طرفی که عهده دار هزینه های حمل و نقل و بیمه است را تعیین میکند. FOB و یا هر اینکوترم دیگر، تنها در صورت توافق طرفین در قرارداد ذکر شده و آن قرارداد تحت اینکوترم مورد نظر بسته میشود.
نکته ی قابل توجه اینجاست که FOB وضعیت مالکیت کال را تعیین نمیکند، بلکه مسئولیت های طرفین و نقطه ی انتقال ریسک را در حمل و نقل مشخص میکند. کارشناسان ما بر این نکته تأکید دارند که هر یک از طرفین قرارداد باید درک کافی از FOB داشته باشند تا فرآیند انتقال کالا از فروشنده و خریدار به درستی انجام بگیرد. شرایط FOB بدون در نظر گرفتن نوع حمل و نقل (داخلی یا بین المللی)، میتواند بر هزینه ها، حمل و نقل و بیمه تأثیر بگذارد.
مبدأ FOB در مقایسه با مقصد FOB
مبدأ FOB یعنی خریدار با شروع حمل و نقل، عنوان کالا را دریافت میکند اما مسئولیت فروشنده در قبال کالاها زمانی خاتمه پیدا میکند که خریدار به طور کامل کالا را دریافت کند. پس از اینکه خریدار کالا را دریافت کرد، باید کالا را بررسی کند تا از وضعیت سلامت کالا پس از رسیدن به مقصد مطمئن شود.
مقصد FOB به این معناست که فروشنده مالکیت کالا را حفظ میکند و مسئولیت اقلام آسیب دیده یا گم شده را تا زمانی که کالا به مقصد نهایی برسد، برعهده دارد. در شرکت هایی به طور گسترده و عمده خرید و فروش انجام میدهند، قرارداد های بین المللی بین خریدار و فروشنده تعیین کننده ی شرایطی مثل زمان و مکان تحویل، شرایط پرداخت و اعمال FOB برای مشخص کردن نقطه ی انتقال ریسک ضرر از فروشنده به خریدار است.
با وجود اینکه اینکوترمز منتشر شده توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) رایج ترین اصطلاحات در تجارت بین المللی هستند، اما شرکت هایی که کالا را به صورت داخلی در ایالات متحده حمل میکنند باید از کد تجاری یکنواخت (UCC) استفاده کنند. از آنجایی که بیش از یک مجموعه قوانین وجود دارد و تعاریف قانونی از FOB ممکن است از کشوری به کشور دیگر متفاوت باشد، طرفین قرارداد باید به صورت کاملا صریح و شفاف تعیین کنند که کدام قوانین بر حمل و نقل کالاهایشان حاکم است.
FOB و حسابداری شرکت
در مبدأ FOB، پس از قرارگرفتن کالا در ترانزیت برای حمل و نقل، شرکت خریدار افزایش موجودی خود را ثبت میکند و فروشنده در همان زمان فروش را برای شرکت خودش نهایی میکند. در مقصد FOB، فروشنده پس از رسیدن کالا به مقصد نهایی، فروش را در سوابق خود تکمیل میکند و خریدار افزایش موجودی را با جزئیات کامل تری مجددا ثبت میکند.
وظایف خریدار و فروشنده در ترم FOB
جهت انجام صحیح ترم FOB خریدار و فروشنده کالا هر کدام وظایف مشخصی را برعهده دارند. از این رو با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه به مهمترین وظایف طرفین قرار داد، می‌پردازیم.
وظیفه خریدار در اینکوترم FOB
خریدار کالا ملزم به پرداخت هزینه های کالا منطبق با آن چیزی که در قرارداد فروش درج شده است، میباشد. همچنین فروشنده نیز در مقابل وظیفه دارد تا بر اساس توافق نامه فروش و هر نوع الزام دیگر مربوط به قرارداد، اقدام به تهیه صورتحساب فروش و تهیه کالا نماید. همچنین در صورت توافق بین دو طرف این امکان وجود خواهد داشت که فروشنده به جای سند اقدام به ارائه سند الکترونیکی آن نماید.
وظیفه فروشنده در اینکوترم FOB عبارتند از:
تحویل کالا
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم فروشنده کالا بایستی کالا را بر روی کشتی انتخاب شده به وسیله خریدار در نقطه بارگیری مشخصی جهت حمل، تحویل دهد یا اقدام به تامین کالای تحویل شده نماید. همچنین لازم است این نکته را بدانید که تحویل محصول بایستی در تاریخ توافقنامه ذکر شده است و در بازه مشخصی صورت بگیرد، چرا که در صورت عدم تعیین زمان مشخص باید با توجه به شرایط بندر در پایان بازه اقدام به تحویل کالا نمایند.
توافقنامه حمل و نقل محصول
فروشنده کالا در رابطه با عقد قرارداد حمل کالا مسئولیتی نخواهد داشت، اما در صورتی درخواست خریدار کالا بایستی فروشنده، کلیه اطلاعات مربوط به هزینه های حمل و نقل کالا و تجهیزات مورد استفاده را در اختیار خریدار قرار دهد. همچنین در صورت توافق بین دو طرف فروشنده بایستی بر حسب عرف هزینه خریدار، قرارداد حمل و نقل را تنظیم نماید. هزینه های مربوط به حمل و نقل نیز تا هنگام تحویل کالا به عهده فروشنده خواهد بود.
بیمه کالا
در این رابطه می‌توان گفت فروشنده در رابطه با عقد قرارداد بیمه وظیفه ای ندارد، با این حال در صورتی که خریدار این موضوع درخواست نماید، فروشنده بایستی طلاعات را در اختیار خریدار قرار دهد.
سند تحویل گرفتن کالا
با توجه به تحویل کالا به خریدار، فروشنده کالا موظف است تا سندی رایج به منظور اثبات صحیح کالا به خریداران ارائه دهد. از این رو لازم به ذکر است که تهیه سند بر عهده فروشنده میباشد. همچنین خریداران نیز موظفند تا در صورت صحت سند به پذیرش آن اقدام نماید.
انجام تشریفات گمرکی
در این باره فروشنده موظف است تا اقدام به انجام تشریفات گمرکی صادرات و واردات کالا نمایند. از این رو از بین موارد تشریفاتی می‌توان به دریافت پروانه کالا، بازرسی قبل از حمل و نقل، گواهی ایمنی و مواردی از این قبیل اشاره کرد.
بسته بندی و بازرسی کالا
در این رابطه خریدار کالا هیچ نوع مسئولیتی نخواهد داشت اما فروشنده بایستی تمامی هزینه های بازرسی را پرداخت کنند. بسته بندی کالا نیز اگر امکان حمل و نقل مجاز بدون بسته بندی وجود داشته باشد باید با هزینه فروشنده انجام بگیرد.
ترخیص کالا در روش FOB
در این روش فروشنده بایستی در صورت لزوم، کالا را جهت واردات و صادرات ترخیص کند. این در حالی است که فروشنده هیچ نوع مسئولیتی در خصوص ترخیص کالا جهت واردات و حمل و نقل کالا به کشور را ندارد همچنین ترانزیت کالا از کشور به کشور ثالثی که کالا از آنجا عبور میکند و پرداخت عوارض گمرکی نیز بر عهده فروشنده نخواهد بود.
جمع بندی
در این مقاله از سوی شرکت ققنوس ترخیص به توضیح کامل اینکوترمز FOB پرداختیم تا شما خریداران و فروشندگان عزیز بتوانید انجام این عمل را به پایان برسانید. همانطور که در مقاله اشاره شد در اینکوترمز FOB فروشنده مالکیت کالا را برعهده دارد و تمامی مسئولیت های وابسته به آن مانند حمل و نقل تا هنگامی که کالا به دست مشتری برسد، بر عهده خریدار خواهد بود.
لازم است این نکته را مورد توجه داشته باشید که شما عزیزان میتوانید کلیه مراحل انجام این کار را و انتخاب اینکوترم مناسب کالای خود را به کارشناسان ما در شرکت ققنوس ترخیص بسپارید. همچنین شرکت ققنوس ترخیص با بیش از یک دهه سابقه در زمینه ترخیص کالا از سایر گمرکات کشور، مشاوره و ثبت سفارش کالا، تامین و ترانزیت بین المللی توانسته است اعتماد تاجران و بازرگانان زیادی را به خود جلب نماید.
اینکوترم FOB چیست؟
در واقع FOB یک اصطلاح رایج در میان فروشندگان و خریداران در نظر گرفته میشود که جهت انواع حمل و نقل بین‌المللی به کار گرفته میشود.
ترخیص کالا در اینکوترم FOB چگونه است؟
در این نوع از اینکوترم فروشنده کالا باید در صورت احتیاج، کالا را جهت واردات یا صادرات ترخیص نماید. البته این در حالیست که فروشنده هیچ نوع مسیولیتی در قبال آن ندارد.
وظایف فروشنده در اینکوترم FOB چیست؟
تحویل سند کالا، اخذ توافقنامه حمل و نقل کالا، تحویل کالا در محل مشخص شده و مواردی از این قبیل به عنوان مهمترین وظایف فروشنده در نظر گرفته میشود.
وظیفه خریدار در اینکوترم FOB چیست؟
خریدار ملزم به پرداخت هزینه های کالا، تهیه صورتحساب فروش، تهیه کالا و مواردی از این قبیل میباشد.
