حقوق ورودی گمرک کالاهای وارداتی خود را چگونه محاسبه کنیم؟

تعرفه نوعی معیار عددی برای شناسایی و تعیین جایگاه کالاها در فرایند ترخیص کالا می باشد. تعرفه های گمرکی را می توان میزان حقوق گمرکی قابل پرداخت به منظور واردات کالاهای مختلف معرفی کرد. از موارد مربوط به حقوق گمرکی می توان به تعرفه اداره گمرک، حمل و نقل کالا، بیمه کالا و… اشاره کرد. خدماتی مانند بارگیری و باربری کالا، تست کالا، کارشناسی کالا و تخلیه کالا جزئی از حقوق گمرکی می باشند.

حقوق ورودی گمرک جزو درآمد های عمومی دولت است و عوارض و مالیات هایی که در فرایند ورود و خروج کالا از کشور، از صاحب کالا دریافت می شود را شامل می شود. شما به عنوان یک بازرگان باید در زمینه حقوق ورودی گمرک و نکات مربوط به آن اطلاعات کافی داشته باشید. ما کارشناسان ققنوس ترخیص این موضوع را به طور کامل در این مقاله شرح داده ایم. بنابراین در ادامه با ما همراه باشید.

حقوق ورودی گمرک چیست؟

حقوق ورودی گمرک در واقع نوعی معیار عددی شامل کد هشت رقمی برای تعیین و شناسایی جایگاه کالاها در امر ترخیص کالا می باشد. در واقع حقوق گمرکی عبارت است از مالیات و عوارضی که دولت ها به دلایل حمایتی، مالی یا هر دو این موارد، از کالاها دریافت می کنند؛ این دریافتی اصطلاحا حقوق گمرکی عنوان می شود. تعرفه های گمرکی ممکن است بر اساس ارزش کالا دریافت شوند؛ در این شرایط این تعرفه ها را تعرفه ارزشی می نامند.

در واقع حقوق ورودی گمرک به این معنا می باشد که صاحب کالا باید درصدی از ارزش کالای وارداتی را به گمرک آن کشور بپردازد تا بتواند اجازه ورود کالا به خاک آن کشور را دریافت کند. حقوق ورودی گمرک جزو درآمدهای کشور نیز محسوب می شود. میزان حقوق گمرکی نسبت به قوانین هر کشور متفاوت خواهد بود.

قوانین مربوط به تعرفه های گمرکی متفاوت و پیچیده است. یکی از این قوانین، میزان تولید آن کالا در کشور مقصد می باشد، به طوری که معمولا برای حمایت از کالاهای تولید داخل، میزان حقوق ورودی آن ها بالاتر است. هدف این است که کالاهای ساخت داخل کشور بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.

منظور از تعرفه های گمرکی چیست؟

تعرفه های گمرکی در اصطلاح دو معنای متفاوت دارند که در ادامه به هر دو این تعاریف اشاره خواهیم کرد.

معنی عام

این مفهوم که در میان افراد ترخیص کار گمرک و فروشندگان رواج پیدا کرده به  این معنی است که به طور مثال می گویند تعرفه یخچال چند درصد است که منظور از این جمله میزان حقوق گمرکی قابل پرداخت آن کالا است.

معنی خاص

در این مفهوم تعرفه های گمرکی به عنوان ردیفی از تعرفه کالاهای وارداتی که ثبت شده است ذکر می شود. در کتاب مربوط به حقوق گمرکی، برای هر ردیف کالا رقمی به عنوان میزان حقوق ورودی گمرک تعریف شده است. به طور مثال تعرفه گمرکی یک اتوی برقی، همان شماره هشت رقمی تعرفه مربوط به آن کالا است.

اولویت بندی انواع تعرفه گمرکی

انواع و اقسام تعرفه های گمرکی که برای ترخیص کالا از گمرک کاربرد دارد، بنا به قوانین تجاری و نیازهای یک کشور به 10 دسته تقسیم بندی می شود تا سهم ارزی برای هر کدام از اولویت ها تعیین شود. این اولویت بندی توسط سازمان توسعه تجارت ارائه داده شده است.

 انواع تعرفه های گمرکی از نظر هدف

• تعرفه مالی: هدف از این نوع تعرفه، تامین مخارج مالی دولت می باشد که میزان صد درصدی و در قالب در آمدهای دولت تعیین شده است.
• تعرفه حمایتی: علت وضع این حقوق گمرکی فراهم کردن شرایط رقابتی برای کالاهای تولید داخل در برابر کالاهای خارجی و وارداتی و همچنین ایجاد تعادل در میزان پرداختی ها می باشد.
• تعرفه ارشادی: هدف از این تعرفه هدایت کردن تقاضاها از یک محصول به محصول دیگر است. در واقع قصد این است که انتخاب مصرف کننده تغییر کند.

تعرفه های گمرکی از لحاظ شکل

• تعرفه واحد: دراین نوع از حقوق گمرکی برای تمامی کالاهای وارداتی حقوق قابل پرداخت تعیین می شود؛ مانند حقوق گمرکی چهار درصدی برای تمامی کالاها.
• تعرفه مرکب: در این نوع حقوق ورودی گمرک، انواع مختلفی از کالاهای وارداتی به صورت خاصی طبقه بندی می شوند.

 انواع تعرفه های گمرکی از لحاظ ماهیت

• تعرفه عمومی: این حقوق گمرکی برای تمام کالاها به صورت یکسان است؛ بنابراین، مبدا کالای موردنظر در نرخ حقوق ورودی گمرک تاثیرگذار نمی باشد.
• تعرفه ترجیحی: این تعرفه به گونه ای است که امتیازاتی برای برخی از کشورهای مبدا قائل شده و تعرفه گمرکی کمتری برای این کشورها در مقایسه با دیگر کشورها لحاظ می شود.

حقوق ورودی گمرک چگونه محاسبه می شود؟

برخی موارد بر میزان حقوق ورودی گمرک تاثیر گذار است که در ادامه به برخی از آن ها می پردازیم.

• نوع کالا: نوع کالا یکی از مهمترین فاکتورها در محاسبه حقوق ورودی گمرک می باشد؛ زیرا تعرفه های کالا بر اساس نوع کالا تعیین می شود.
• تعداد کالا: تعداد کالا نیز بر افزایش یا کاهش تعرفه های گمرکی تاثیر بسزایی دارد. اگر کالا با تعداد بالایی وارد کشور شود، باید سود بیشتری به دولت پرداخت گردد. با افزایش تعداد، ارزش کالا افزایش می یابد؛ در نتیجه حقوق گمرکی بیشتری به کالا تعلق میگیرد.
• حجم کالا: در محاسبه تعرفه های گمرکی، مقدار حجم کالاها نیز از اهمیت بالای یرخوردار است. بعضی کالاها فضای زیادی اشغال نمی کنند. در واقع برای حمل و نقل و انبار کردن آن ها نیاز به فضای زیادی نیست. بنابراین، حقوق گمرکی کمتری به آن محموله تعلق میگیرد. علاوه بر این، مبلغ سیف کالا کاهش یافته و هزینه کمتری دریافت خواهد شد. اما کالاهایی که حجم زیادی دارند فضای بیشتری را اشغال می کنند و در نتیجه حقوق ورودی گمرک بیشتری به آن ها تعلق می گیرد.
• چگونگی ارسال کالا: شیوه های مختلفی برای حمل و نقل کالاها وجود دارد. اگر صاحب کالا بخواهد در کوتاه ترین زمان ممکن کالا را به کشور مقصد برساند، باید از روش هوایی استفاده کند. از آنجایی که هزینه حمل هوایی نسبت به روش های دیگر بیشتر است، ارزش سیف کالا افزایش پیدا کرده و حقوق ورودی گمرک مبلغ بیشتری را شامل می شود.

در تعیین حقوق گمرکی از 3 روش استفاده می شود که در ادامه این سه روش را شرح می دهیم.

• روش ارزشی که شامل تاثیر مستقیم ارزش کالا است.
• روش ویژه و خاص که متاثر از کمیت و مقدار کالا می باشد.
• روش مرکب که ترکیبی از هر دو روش ارزشی و ویژه می باشد و با توجه به ارزش کالا و مقدار کالا محاسبه خواهد شد.

تعریف سود بازرگانی

سود بازرگانی در واقع نوعی مالیات غیر مستقیم است که طبق قوانین تجارت بین المللی طی تصویب نامه ای صادر می شود و ارتباطی به حقوق گمرکی ندارد؛ همچنین دولت می تواند سود بازرگانی هر کالا را با توجه به سیاست هایی که در نظر دارد، شرایط اقتصادی، میزان تولید کالا و عرضه و تقاضای کالای مورد نظر در کشور کاهش یا افزایش دهد. سود بازرگانی در گمرک از صاحب کالا دریافت می شود. همچنین این مبلغ فقط از کالاهای وارداتی که برای مصرف در کشور وارد شده اند و از گمرک ترخیص می شوند اخذ می گردد.

 مهمترین هزینه های ترخیص کالا در گمرک

یکی از سوالاتی که برای تمام افراد فعال در زمینه واردات و صادرات کالا به وجود می آید این است که ترخیص کالای آن ها از آغاز تا انتهای فرایند، چه میزان هزینه دارد. در ادامه هزینه هایی که باید مد نظر داشت را لیست کرده ایم.

هزینه خود محصول

بیشترین هزینه تعرفه های گمرکی، مربوط به هزینه های خرید محصول و کالای مورد نظر است.

بازرسی کیفی

اگر قبل از اینکه کالا بخواهد از مبدا خارج شود بررسی های لازم انجام گردد، مشکلات خیلی ساده تر حل می شود؛ بنابراین هزینه بازرسی کیفی نیز بخشی از تعرفه های گمرکی محسوب می شود.

خدمات حمل و نقل

هزینه مربوط به حمل و نقل کالا بر اساس حجم کالا، طریقه حمل آن و شیوه تحویل کالا متغییر است. در زیر به مواردی اشاره کردیم که جزوی از هزینه های مربوط به حمل و نقل کالا می باشند.

• هزینه انتقال بار از کارخانه تا محل تحویل کالا
• هزینه های انبارداری و ورود به مقصد
• دارا بودن ضمانت جهت تحویل به موقع کالا

 هزینه بازرسی کالا

نرخ و هزینه بازرسی کالا به حجم و مقدار کالا بستگی دارد و متناسب با آن متفاوت می باشد.

هزینه انبارداری

هزینه انبارداری نیز بخشی از این مبلغ را شامل می شود. نرخ انبارداری باید تا قبل از ترخیص کالاها پرداخت شود که این هزینه با توجه به مقدار و حجم کالای شما متفاوت خواهد بود. همچنین اگر کالای شما قبل از تاریخ معین شده توسط گمرک ترخیص نگردد باید هزینه دموراژ را نیز بپردازید.

هزینه های گمرکی

وارد کنندگان جهت ترخیص کالا در گمرک اظهارنامه تکمیل می کنند و در اظهارنامه شماره تعرفه کالا که همان کدینگ کالا می باشد را عنوان می کنند. در اظهارنامه حقوق ورودی گمرک مربوط به کالای مورد نظر ذکر می شود.

عوارض گمرکی چیست؟

واردات و صادرات کالا شامل هزینه های گوناگونی می باشد که یکی از این هزینه ها، عوارض گمرکی است. این هزینه یک نوع مالیات غیر مستقیم به حساب می آید که پرداخت آن و ارائه فیش های واریزی این به گمرک در هنگام ترخیص کالا الزامی می باشد. پرداخت عوارض گمرکی توسط تاجران و وارد کنندگان کالا قانونی است که دولت با هدف حمایت و حفاظت از اقتصاد داخلی کشور و تولید کنندگان داخلی وضع شده است. 

عوارض گمرکی مربوط به محموله های تجاری وارداتی، بر اساس تعرفه گمرکی مربوط به هر کالا محاسبه می شود. بر همین اساس در هنگام ثبت سفارش کالا در سامانه جامع امور گمرکی باید تمامی اطلاعات مربوط به محموله تجاری به خصوص کد مربوط به تعرفه های گمرکی را به صورت دقیق و بدون هیچ گونه خطایی وارد فرم ثبت سفارش کالا شود، زیرا ایجاد خطا در پیدا کردن تعرفه گمرکی کالا باعث ایجاد خطا در محاسبه عوارض گمرکی می شود و مشکلات قانونی برای صاحب کالا ایجاد می شود.

برای محاسبه میزان دقیق عوارض گمرکی باید از فرمول خاصی استفاده شود. برای به دست آوردن میزان حقوق گمرکی تعلق گرفته به هر محموله تجاری باید ارزش سیف محموله، نرخ ارز مورد استفاده برای خرید محموله و نرخ تعرفه کالا را در یکدیگر ضرب نمود.

تفاوت حقوق گمرکی و سود بازرگانی

برای شناخت تفاوت بین حقوق گمرکی و سود بازرگانی ابتدا بهتر است علاوه بر تعریف حقوق گمرک یا همان عوارض گمرکی که در قسمت بالا به آن اشاره شده است، با تعریف سود بازرگانی نیز آشنا شد. هزینه ای که به عنوان سود بازرگانی دریافت می شود بر اساس قوانین و مقرراتی که در رابطه با تجارت بین المللی وضع شده است و به وسیله تصویب نامه وزیران مشخص می گردد. این هزینه که نوعی مالیات غیر مستقیم محسوب می شود یک منبع درآمد برای دولت به حساب می آید و در گمرک به صورت ریالی توسط صاحب کالا پرداخت می گردد.

 تفاوت میان سود بازرگانی و حقوق ورودی گمرک یا همان عوارض گمرکی در این است که این حقوق به طور کلی چهار درصد از کل سود محموله تجاری وارداتی را شامل می شود که تاجران باید آن را به گمرک پرداخت نمایند؛ اما در رابطه با سود بازرگانی این هیئت وزیران هستند که تصمیم می گیرند و بر اساس سیاست های اقتصادی روز جامعه میزان سود بازرگانی تعلق گرفته به محموله تجاری وارداتی را کاهش و یا افزایش خواهند داد.

سود بازرگانی تنها به محموله هایی که به طور قطعی وارد کشور شده و از گمرک ترخیص می شوند تعلق می گیرد. بعضی از محموله های تجاری در رابطه با پرداخت سود بازرگانی دارای معافیت هستند این مسئله هیچ گاه در رابطه با حقوق گمرکی دیده نخواهد شد.

نحوه محاسبه و میزان حقوق گمرکی در سال 1402

افرادی که به عنوان صاحب کالا و یا نمایندگان قانونی آن ها در سال 1402 قصد دارند حقوق گمرکی محموله های تجاری خود را پرداخت نمایند می توانند تحت شرایط خاصی به دو صورت حضوری و غیر حضوری این کار را انجام دهند.  افرادی که عوارض گمرکی محموله تجاری شان زیر 50 میلیون تومان است باید به همان شعبه ای که محموله تجاری فرد وارد شده است مراجعه نموده و با ارائه کارت ملی و دیگر مدارک لازم عوارض خود را پرداخت نمایند.

اما افرادی که میزان عوارض گمرکی محموله های تجاری شان بیش از 50 میلیون تومان است باید برای پرداخت این عوارض از سامانه تازه تاسیس پرداخت عوارض گمرکی استفاده نمایند. استفاده از این سامانه به صورت زیر می باشد:

• برای پرداخت عوارض گمرکی به صورت آنلاین لازم است دامنه ی این سایت را به نشانی payment.irica.ir را در قسمت جستجوی مرورگر خود ( بهتر است برای این کار از مرورگر کروم استفاده شود ) وارد کرده تا صفحه مورد نظر به نمایش گذاشته شود.
• با ورود به صفحه اصلی سایت پرداخت عوارض گمرکی با انتخاب گزینه مربوط به پرداخت آنلاین از میان گزینه های نوار ابزار بالای صفحه سایت، صفحه جدیدی باز خواهد شد که دارای دو فیلد شناسه پرداخت و کد امنیتی است که پس از پر کردن آن ها باید بر روی گزینه پرداخت کلیک نمود.
• در مرحله بعدی باید فیلد مربوط به کد امنیتی را پر کرده و از بین دو گزینه درگاه سداد و درگاه پاسارگاد یکی را برای پرداخت انتخاب نمود و با وارد کردن اطلاعات خواسته شده پرداخت عوارض گمرکی به صورت آنلاین را نهایی نمود.

جمع بندی

 همانطور که گفتیم، حقوق ورودی به شکل مستقل و مجزا از هزینه های گمرکی دریافت می شوند. تعرفه های گمرکی شامل هزینه های گوناگونی است که اطلاع از آن ها بسیار مهم می باشد. گاهی به دلیل عدم آگاهی از هزینه های مربوط به حقوق گمرک، افراد دچار ضررهای زیادی می شوند؛ به همین علت لازم است که پیش از ورود به عرصه  واردات و صادرات کالا، از هزینه های مربوط به آن مطلع شوید.

ما در این مطلب به تمام نکات مربوط به حقوق ورودی گمرک اشاره کردیم و تمام جزئیات آن را به طور کامل شرح دادیم. امیدواریم شما با مطالعه این مقاله تجارتی بهتر را تجربه کنید. همچنین می توانید از خدمات دیگر ما از جمله ترخیص کالا از گمرک امانات پستی ، ترخیص کالا از گمرک شهید باهنر، ترخیص کالا از گمرک بازرگان، مشاوره بازرگانی و… نیز استفاده کنید.